Miesiąc: kwiecień 2019

W obliczu rozpadu renesansowych idei, harmonii i jedności, w bolesnej konfrontacji z trudną rzeczywistością wojen i rozłamów religijnych, nastąpił powrót do znanego już w średniowieczu motywu vanitas. Echo słów z księgi Koheleta: „Vanitas vanitatum et […]

Współczesny pisarz J. J. Szczepański nazwał kulturę starożytnej Grecji uwerturą, prologiem „realizowanej później na wiele sposobów doskonałości”. Rzeczywiście, ogromny dorobek kulturowy zarówno Greków, jak i Rzymian fascynował twórców wszystkich następnych epok. Powroty do klasycznych motywów, […]

William Shakespeare, wybitny dramaturg doby angielskiego odrodzenia, dokonał rewolucyjnej zmiany w konstrukcji dramatu. Stworzył tzw. dramat elżbietański. Dramat antyczny uległ tu zasadniczym przekształceniom i zyskał nowe cechy, które wprowadziły go na stałe w historię kultury […]

Najkrótsza definicja epoki renesansu, sformułowana przez pewnego włoskiego humanistę, brzmi: „Renesans stał nad grobem antyku i usiłował wskrzesić jego duszę”. W ten oto sposób, czerpiąc z niezwykle bogatej spuścizny kulturowej starożytnej Grecji i Rzymu, rodził […]

Główne tematy baroku to Czas, Śmierć, Człowiek – kim jest? (zagubioną trzciną w kosmosie – jak twierdził Pascal). Wokół tych motywów tworzą tacy pisarze jak Mikołaj Sęp-Szarzyński czy Jan Andrzej Morsztyn. Mikołaj Sęp-Szarzyński („O nietrwałej […]

Molier to jeden z czołowych przedstawicieli baroku we Francji. Autor m.in. „Świętoszka”, „Skąpca”, „Mizantropa” twierdził, iż L’ani du genre humain n’est point du tout mon fait – czyli że przyjaciel całego rodzaju ludzkiego nie jest już […]

Miłość jest uczuciem irracjonalnym, stanem uniesienia, ekstazy, wiecznej młodości, szczęścia człowieka bez względu na epokę, w której on żyje. Miłość „nie zazdrości, nie szuka poklasku”, jak pisał św. Paweł w liście do Koryntian – jest […]

Księga Koheleta – jeden z fragmentów ponadczasowej Biblii – podejmuje motyw vanitas vanitatum – czyli przemijalności dotykającej człowieka i wszystkiego, co go otacza. Wszystkie dobra doczesne, takie jak złoto, piękno, pałace, sława, są zaledwie wartościami […]

„Jam jest cesarstwo u schyłku wielkiego konania” – powiedział Paul Verlaine, jeden z czołowych symbolistów francuskich. Z tego krótkiego zdania narodził się, a właściwie przejął od niego nazwę jeden z głównych prądów artystycznych epoki fin […]

„Wesele” to najwybitniejszy dramat Stanisława Wyspiańskiego. W utworze tym twórca zastosował szereg zabiegów artystycznych, takich jak synteza sztuk (koncepcja „teatru wielkiego”), impresjonizm, symbolizm, fragmenty dramatu klasycznego, romantycznego oraz szekspirowskiego. Przede wszystkim zaś użył symbolu – […]