Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Lament świętokrzyski” [o tekście]

Pochodzi z rękopisu z 1470 roku, którego autorem był przeor benedyktyńskiego klasztoru Świętego Krzyża na Łysej Górze. Stąd nazwa utworu, jedna z kilku, bo ma też tytuły: „Posłuchajcie, bracia mili…”, Żale Matki Boskiej pod krzyżem”, […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz średniowieczny [rymowo-zdaniowy]

Typ układu wersyfikacyjnego charakterystyczny dla poezji średniowiecznej. Polegał na tym, że każdy wers tworzyło osobne zdanie lub jego człon. Nie występowała w nim przerzutnia. Stosowano rym, najczęściej parzysty (dystych).

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Rym wewnętrzny

Powtórzenie jednakowych lub zbliżonych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów występujących wewnątrz wersów. Najczęściej są to wyrazy po średniówce.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Rym zewnętrzny

Powtórzenie jednakowych lub zbliżonych układów brzmieniowych w zakończeniach wyrazów na końcu wersów.

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Skarga umierającego”

Autor tekstu nie jest znany. Pieśń powstała po 1424 roku. Tekst zachował się w 2 zapisach rękopiśmiennych z II połowy XV wieku:  tzw. płockim,  wierszowanym, jego strofy rozpoczynają się kolejnymi literami alfabetu, tzw. wrocławskim, w […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Kronika polska” Wincentego Kadłubka

Powstała w latach 1190-1207. Napisana została po łacinie. Powstała na polecenie Kazimierza II Sprawiedliwego. Dzieło składa się z 4 tomów i opisuje historię Polski od czasów pradawnych do roku 1202. Pierwsze 3 księgi mają formę […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Kronika polska” Galla Anonima

„Kronika polska”, tj. „Kronika i czyny książąt, czyli władców polskich”. Pierwsze polskie dzieło historyczne. Napisane zostało po łacinie. Powstało prawdopodobnie w latach 1112-1116 na zamówienie Bolesława Krzywoustego. Obejmuje dzieje Polski od czasów legendarnych do 1113 […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Dzieje Tristana i Izoldy” [kilka słów o tekście]

Starofrancuski romans z XII wieku. Powstał na podstawie celtyckich mitów, podobnie jak legendy o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu. Napisano go w kilku wersjach. W 1900 roku francuski filolog Joseph Bédier na podstawie francuskich […]

Brak grafiki
Czy tu - czy tam - czytam!

„Summa teologiczna” św. Tomasza

Święty Tomasz jest uważany za najwybitniejszego średniowiecznego filozofa i teologa. Najpełniejsze, jednak niedokończone, dzieło św. Tomasza. Uważane za jedno z najważniejszych osiągnięć myśli scholastycznej. Ostatnią część dzieła napisali uczniowie filozofa. W planach św. Tomasza miał […]