Nowy wyraz, wyrażenie lub zwrot to właśnie neologizm.
Każda epoka włączała do swojego zasobu językowego nowe wyrazy, które wówczas były neologizmami.
Wyraz przestaje być neologizmem, gdy a stałe wejdzie do języka.
Neologizmy dzielimy na:
- słowotwórcze, tworzone od wyrazów istniejacych, zbudowane z cząstek rodzimych (np. odrzutowiec, okleina),
- słownikowe, polegające na nadaniu istniejącym wyrazom nowego znaczenia (np. korek (na ulicy), plomba (budynek),
- frazeologiczne, będące nowym połączeniem znanych wyrazów (np. pirat drogowy, wolna sobota),
- artystyczne (poetyckie), powstają nie z konieczności społecznej, ale artystycznej określonego utworu, a poza tym utworem tracą rację bytu, ich celem jest wzbogacanie utworu, tworzenie jego specyficznej atmosfery, decydują o indywidualnym stylu twórcy i prowokują odbiorcę do aktywnego odbioru dzieła,
- wyrazy zapożyczone, przeniesione do języka z innych języków obcych (weekend, nokaut)