- 1494 rok – traktat w Tordesillas między Portugalią a Hiszpanią ustalający podział pozaeuropejskich terytoriów i mórz:
- uzupełniony w 1529 roku traktatem w Saragossie,
- nie był uznany przez Francję, Niderlandy i Anglię, które przystąpiły do rywalizacji o kolonie.
- potęga kolonialna Portugalii, do której należały:
- Brazylia,
- ziemie w Afryce i południowej Azji – wyspa Goa, Cejlon, Wyspy Korzenne (Moluki) w Archipelagu Malajskim,
- potęga kolonialna Hiszpanii:
- posiadłości w Ameryce.
- uzupełniony w 1529 roku traktatem w Saragossie,
- W wieku XVI i XVII do zdobywania kolonii przystąpiły Anglia, Francja, Holandia:
- holenderska Kompania Wschodnioindyjska w XVII wieku stałą się potęgą w rejonie Oceanu Indyjskiego,
- rozwój osadnictwa na południu Afryki przez chłopów holenderskich , tzw. „burów”.
- Powstanie nowych szlaków morskich wiodących przez oceany.
- Wyniszczenie cywilizacji Majów, Azteków i Inków:
- handel niewolnikami.
- Sprowadzenie do Europy cennych surowców, nowych gatunków roślin.
- Emigracje Europejczyków poza ojczysty kontynent.
- Chrystianizacja Ameryki Łacińskiej:
- misje jezuickie.
- Rozwój żeglarstwa, miast portowych:
- Antwerpia, Amsterdam,
- upadek miast włoskich,
- mniejsza rola handlu i szlaków śródziemnomorskich.
- Rozkwit korsarstwa Francuzów i Anglików:
- deportowanie do kolonii skazańców.
- Wpływ na humanizm.
- Potwierdzenie kulistości ziemi.
- Podział Europy na dwie drogi rozwoju gospodarczego.
- Rewolucja cen.