„Głos w sprawie pornografii” Wisława Szymborska

  • Wiersz porusza problem rozpusty… myślowej.
  • Mówiąc o sprawach ważnych poetka używa słów kojarzących się prawie wyłącznie z erotyzmem:
    • „rozwiązłe analizy”,
    • „wszeteczne syntezy”,
    • „nagi fakt”,
    • „lubieżne obmacywanie drażliwych tematów”.
  • Pozornie poeta gani ludzki rozum,, broniąc jednocześnie prawa człowieka do niezależnego, wolnego myślenia.
  • Utwór nawiązuje do sytuacji stanu wojennego.
  • To wówczas niezależne myślenie było postrzegane jako zagrożenie dla komunistycznego, totalitarnego systemu władzy.

Nie ma rozpusty gorszej niż myślenie.
Pleni się ta swawola jak wiatropylny chwast
na grządce wytyczonej pod stokrotki.

Dla takich, którzy myślą, święte nie jest nic.
Zuchwałe nazywanie rzeczy po imieniu,
rozwiązłe analizy, wszeteczne syntezy,
pogoń za nagim faktem dzika i hulaszcza,
lubieżne obmacywanie drażliwych tematów,
tarło poglądów – w to im właśnie graj.

W dzień jasny albo pod osłoną nocy
łączą się w pary, trójkąty i koła.
Dowolna jest tu płeć i wiek partnerów.
Oczy im błyszczą, policzki pałają.
Przyjaciel wykoleja przyjaciela.
Wyrodne córki deprawują ojca.
Brat młodszą siostrę stręczy do nierządu.

Inne im w smak owoce
z zakazanego drzewa wiadomości
niż różowe pośladki z pism ilustrowanych,
cała ta prostoduszna w gruncie pornografia.
Książki, które ich bawią, nie mają obrazków.
Jedyna rozmaitość to specjalne zdania
paznokciem zakreślone albo kredką.

Zgroza, w jakich pozycjach,
z jak wyuzdaną prostotą
umysłowi udaje się zapłodnić umysł!
Nie zna takich pozycji nawet Kamasutra.

W czasie tych schadzek parzy się ledwie herbata.
Ludzie siedzą na krzesłach, poruszają ustami.
Nogę na nogę każdy sam sobie zakłada.
Jedna stopa w ten sposób dotyka podłogi,
druga swobodnie kiwa się w powietrzu.
Czasem tylko ktoś wstanie,
zbliży się do okna
i przez szparę w firankach
podgląda ulicę.