„Antygona” Sofoklesa przykładem tragedii klasycznej

1.Mitologia źródłem fabuły.

2. Istota fabuły:

  • konflikt tragiczny (pomiędzy prawem państwowym ustanowionym przez człowieka, reprezentowanym przez Kreona a prawem boskim, na które powołuje się Antygona),
  • fatum jako siła, która sprawia, że bohaterowie musza się znaleźć w sytuacji tragicznej).

3.  Wina tragiczna:

  • Antygony, która narusza królewski rozkaz, bo pragnie uszanować prawo boskie,
  • Kreona, który wydaje rozkaz i jest przekonany, że ma obowiązek ukarania zdrajcy ojczyzny i jest to zgodne z wolą bogów.

4.  Ironia tragiczna – działania Kreona przynoszą sprzeczne skutki z jego zamiarami, im bardziej się stara wykonywać obowiązki władcy, tym szybciej zmierza ku pewnej katastrofie.

5. Bohaterowie:

  • pochodzą ze szlachetnych rodów, zajmują wysokie pozycje społeczne (Kreon, Antygona, Ismena, Hajmon, Eurydyka – rodzina królewska),
  • są szlachetni(np. Kreon kieruje się racjami państwa, jest sprawiedliwy, Antygona to odważna i zdeterminowana kobieta, która broni swoich  racji),
  • są ludźmi i nieobce są im wady i słabości(np. Kreon w swym zaślepieniu nie słucha najbliższych, Antygona bywa okrutna wobec siostry, brutalnie ją odrzuca).

6. Chór:

  • stale obecny na scenie,
  • pełni funkcje  * informując o wcześniejszych wydarzeniach (parados), * wyjaśnia sens tego, co dzieje się na scenie (stasimon I, eksodos), *ocenia postępowanie bohaterów (stasimon II), *bierze udział w akcji (epejzodion V).

7. Ograniczona liczba aktorów na scenie (oprócz Chóru najwyżej trzech).

8. Jedność nastroju (powaga i wzniosłość).

9. Jedność stylu (brak indywidualizacji językowej – styl retoryczny).

10. Budowa akcji:

  • ciąg wydarzeń połączonych ścisłymi związkami przyczynowo-skutkowymi układających się w kolejne fazy (*wprowadzenie (prologos, * zawiązanie akcji (epejzodion I), *rozwinięcie (epejzodion II,III,IV), *perypetia (epejzodion wydaje się, że wszystko skończy się dobrze, *katastrofa i rozwiązanie (eksodos).

11. Trzy jedności:

  • akcji (jeden wątek, brak scen epizodycznych),
  • miejsca (przed pałacem królewskim),
  • czasu (brak luk czasowych, akcja dramatu trwa tyle czasu, ile spektakl).