Trendy w twórczości powojennej Czesława Miłosza

1 lutego 1951 roku Czesław Miłosz oświadczył publicznie, że wybiera los emigranta z powodów politycznych. Od tego czasu, aż po rok 1980 – uhonorowania go Literacką Nagrodą Nobla – w kraju nie drukowana jego utworów.


W powojennej twórczości Miłosza wyróżnić można dwa nurty:

I –  historiozoficzny, gdzie prezentuje się jako nauczyciel narodu, moralista, filozof historii i kultury (np. “Który skrzywdziłeś”),

II – metafizyczny w rozmyślaniach nad tajemnicami bytu, problemami życia i śmierci (np. “Traktat moralny”).


Obierając klasycyzm pragnie:

  • ocalić tradycję zdewastowaną przez romantyzm, który zakłócił tak konieczny człowiekowi ład i harmonię i nadmiernie apoteozował cierpienie,
  • wykorzystać najdoskonalsze formy artystyczne: odę, traktat, list, satyrę, epigramat, sielankę i hymn,
  • zintelektualizować wypowiedź liryczną, dążąc do precyzji języka i opisu.

“Piosenka o porcelanie”

  • Piękna, krucha porcelana przedstawia świat wartości etycznych, norm, minionych lat beztroski.
  • Wszystko to jest tak kruche, jak delikatna porcelana.
  • Ulega zniszczeniu w czas tragicznych wojen.
  • Podmiot liryczny z lekkim dystansem i ironią wypowiada refleksje na temat kruchych wartości ludzkich, przestrzega przed ich zniszczeniem.