Czasowniki mleć, pleć w czasie teraźniejszym i przeszłym
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
(ja) mełłem, mełłam
(ty) mełłeś, mełłaś (on, ona, ono) mełł, mełła, mełło |
(my) mełliśmy, mełłyśmy
(wy) mełliście, mełłyście (oni, one) mełli, mełły |
Według tego wzoru należy odmieniać wyraz pleć.
W czasie teraźniejszym odmieniamy te czasowniki w następujący sposób:
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
(ja) mielę, pielę
(ty) mielesz, pielesz (on, ona, ono) miele, piele |
(my) mielemy, pielemy
(wy) mielecie, pielecie (oni, one) mielą, pielę |
Odmiana czasowników ssać, orać też nie należy do najprostszych:
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
(ja) ssę, orzę
(ty) ssiesz, orzesz (on, ona, ono) ssie, orze |
(my) ssiemy, orzemy
(wy) ssiecie, orzecie (oni, one) ssą, orzą |
Skomplikowaną odmianę ma także rzeczownik statua:
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga |
M. statua D. statui, statuy C. statui B. statuę N. statuą Mc. statui W. statuo! |
M. statuy D. statui C. statuom B. statuy N. statuami Mc. statuach W. statuy! |
Dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego nieraz nastręcza trudności, warto pamiętać, że wyrazy zakończone na spółgłoskę twardą przybierają końcówkę -ów, np. panów, stołów, ptaków.
Natomiast rzeczowniki zakończone na spółgłoskę miękką mają końcówkę -i, np. gości, koni, dni.
Wyjątek stanowią nazwy osobowe, w których pojawia się -ów, np. chłopców, więźniów, uczniów.
W wyrazach zakończonych na -j dopuszcza się czasem obie końcówki, no.
- pokoi-pokojów,
- tramwai – tramwajów.
O doborze końcówki decyduje często znaczenie wyrazów:
- balów (tańców, zabawy),
- bali (kłód drzewa).
Rzeczowniki dom i syn przybierają w miejscowniku końcówkę -u, np. o domu, o synu. Taką sama formę przybiera wyraz pan, np. o panu.
Bardzo rozpowszechniona w języku codziennym jest forma na dworzu, powinno zaś być na dworze, np. Dzieci bawią się na dworze.
Nadal w języku utrzymują się archaiczne formy w odmianie niektórych rzeczowników nieosobowych.
Regularną końcówką mianownika liczby mnogiej wyrazów o tematach miękkich jest -e.
Rzeczowniki dzień, rupieć, śmieć przybierają obok końcówki -e, również końcówkę -i, np.
- śmiecie – śmieci,
- rupiecie – rupieci,
- dnie -dni.
Jeżeli rzeczownik dzień jest łączony z liczebnikami, przybiera wówczas wyłącznie końcówkę -i, np. dwa, trzy, pięć dni, a nie dnie.
Wyraz rzeczpospolita stanowi tłumaczenie łacińskiego „res publica”, jego odmiana wygląda następująco:
M. rzeczpospolita
D. rzeczypospolitej, rzeczpospolitej
C. rzeczypospolitej, rzeczpospolitej
B. rzeczpospolitą
N. rzecząpospolitą, rzeczpospolitą
Mc. rzeczypospolitej, rzeczpospolitej
W. rzeczypospolita! rzeczpospolita!
Wyraz ten piszemy wielką literą, jeśli występuje jako nazwa Polski.