Przyimki

Wyrazy nieodmienne i niesamodzielne.

Wyrażają relacje między przedmiotami (obiektami) lub zdarzeniami.

Przyimki w polaczeniu z rzeczownikiem (także zaimkiem rzeczownym) tworzą wyrażenie przyimkowe.

Ich podstawowa funkcja to oznaczanie stosunków podrzędnych między wyrazami samodzielnymi, np.

  • proszę o radę,
  • pracuję lepiej od ciebie,
  • idę do muzeum.

Przyimki proste:

  • do,
  • od, dla,
  • na,
  • przy,
  • w,
  • z …

Przyimki złożone:

  • zza (z+za),
  • ponad (po+nad),
  • poprzez (po+przez),
  • znad (z+nad),
  • pośród (po + śród).

Przyimki złożone piszemy zawsze razem.

Przyimki rządzą przypadkami rzeczowników lub zaimków rzeczownych, z którymi się łączą, np.

  • celownikiem rządzą tylko 3 przyimki: ku, przeciw, wbrew, (ku Warszawie, przeciw nauczycielowi, wbrew woli),
  • z miejscownikiem łącza się przyimki: w, po, na, o, (w domu, po obiedzie, na tapczanie, o zeszycie), 
  • z mianownikiem i wołaczem nie łączy się żaden przyimek, żaden nimi nie rządzi, dlatego te dwa przypadki nazywamy niezależnymi.