Janusz Korczak
(Henryk Goldszmit)
(22 lipca 1878, Warszawa -7 sierpnia 1942, Obóz zagłady w Treblince)
- prekursor walki o prawa dziecka,
- twórca nowoczesnego antyautorytarnego systemu wychowania, opartego na różnych formach dziecięcego samorządu,
- lekarz z wykształcenia i zawodu,
- pisarz z talentu,
- wychowawca i pedagog z powołania i wyboru.
Napisał następujące książki dla dzieci:
- „Józki, Jaśki, Franki” (1910),
- „Król Maciuś Pierwszy” (1922,
- „Król Maciuś na wyspie bezludnej” (1923),
- „Bankructwo małego Dżeka” (1924),
- „Kiedy znów będę mały” (1925),
- „Kajtuś Czarodziej” (1935).
- Urodził się 22 lipca 1878 albo 1879 roku -zaniedbanie przez ojca (adwokata!) formalności metrykalnych.
- W domu miał dobry przykład- jego dziadek – doktor Hersz był chirurgiem w Szpitalu Starozakonnych w Hrubieszowie, działaczem społecznym, rzecznikiem szerzenia postępu i oświaty wśród Żydów.
- Także jego ojciec Józef udzielał się w pracy charytatywnej.
- W 1891-1898, uczył się w Praskim Gimnazjum, w którym panowała żelazna dyscyplina.
- Dorastanie i dojrzewanie przebiegało w trudnych warunkach materialnych. Po śmierci ojca w 1890 r. jako uczeń V klasy udzielał korepetycji, by pomóc w utrzymaniu rodziny.
- W okresie 1898-1904 studiował na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.
- Latem 1899 roku pojechał do Szwajcarii, aby bliżej poznać działalność i twórczość pedagogiczną Pestalozziego. Zwiedzając kraj szczególnie interesował się szkołami, szpitalami dla dzieci, a także bezpłatnymi czytelniami pism dla dzieci i młodzieży.
- Podjął pracę lekarza w Szpitalu dla Dzieci im. Bersonów i Baumanów, gdzie na każde wezwanie udawał się do chorego. Współpracował z Samuelem Goldflamem, z którym podjął szeroką działalność społeczną.
- W 1907 pojechał na rok do Berlina, aby uzupełnić swe wiadomości medyczne. Słuchał wykładów (za które sam płacił) i odbywał praktykę w klinikach dziecięcych; zwiedzał też różne zakłady wychowawcze.
- Był współtwórcą (z Marią Falską ) i kierownikiem Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie (1912-1942), polskich (1919-1936), gdzie stosował nowatorskie metody pedagogiczne.
- Janusz Korczak zginął wraz ze swymi wychowankami wywieziony z getta w 1942, dobrowolnie towarzysząc im w drodze na śmierć w komorze gazowej.
CYTATY
„Dziecko nie staje się człowiekiem, ale już nim jest.
„Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat.”
„Dziecko ma prawo do poważnego traktowania jego spraw, do sprawiedliwego ich rozważania.”
„Dzieci nie są głupsze od dorosłych, tylko mają mniej doświadczenia.”
„Pomóżmy dzieciom, by każdy z nich stał się tym, kim stać się może.”