Słowo ,,projekt’’ oznacza zamierzony plan działania lub postępowania, bądź też plan, szkic czegoś, np. przedsięwzięcia. Taka jest definicja językowa, zaś terminu ,,projekt’’ używa się najczęściej na określenie:
- pewnego sposobu realizowania zadań przez firmy, organizacje i inne instytucje,
- jednej z metod nauczania, a szerzej jednego ze sposobów realizacji określonego fragmentu szkolnego programu nauczania.
Istota projektu jako metody nauczania polega na tym, iż uczniowie realizują określone zadanie, znacznie obszerniejsze niż tradycyjne zadanie realizowane podczas codziennych zadań i na ogół w dłuższym czasie ( kilku tygodni, miesięcy).
Zadanie takie można nazwać projektem wówczas, gdy:
- uczniowie znają jego cele, metody i formy pracy (projekt może być realizowany indywidualnie lub w grupach),
- określone są terminy realizacji całości zadania i poszczególnych jego etapów,
- uczniowie znają kryteria i formy oceniania (wiedzą, co konkretnie powinni zrobić, aby otrzymać określoną ocenę, za pomocą jakich narzędzi będzie mierzona ich praca, jakie inne informacje będą mogli otrzymać dzięki systemowi oceniania),
- uczniowie znają zasady prezentacji wyników swojej pracy (jaki jest czas i warunki techniczne prezentacji, kto weźmie w niej udział w roli publiczności?).
Biorąc pod uwagę przebieg i rezultaty projektu oraz możliwość ich publicznej prezentacji można przyjąć, że istnieją dwa różne rodzaje projektów – metod nauczania:
- projekt badawczy, który polega na zebraniu i usystematyzowaniu informacji o pewnych zagadnieniach. Jego rezultaty mają charakter różnego rodzaju opracowań (esejów, wywiadów, rysunków, albumów, gier, itp.), które uczniowie przygotowują, by zaprezentować je innym,
- projekt działania lub akcji polegający na podjęciu jakiegoś działania w środowisku lokalnym (także w samej szkole). Efekty lokalnych działań nie zawsze dają się bezpośrednio zaprezentować na szerokim forum.
W każdym projekcie edukacyjnym ważny jest wybór tematu, który powinien uwzględniać potrzeby, możliwości i zainteresowanie konkretnej grupy uczniów, do których projekt jest adresowany. To, czy będzie łatwo sprostać wymogom zależy od zasobów środowiska, w którym projekt będzie realizowany (całej szkoły, świetlicy, zasobów biblioteki, zainteresowania rodziców), a także własnych zasobów osobistych (umiejętności, zainteresowań, doświadczeń, tak dzieci jak i nauczyciela). Istotą metody projektów jest samodzielna praca uczniów (często w grupach), w trakcie której mają oni możliwość praktycznego wykorzystania wielu umiejętności. Projekt edukacyjny jest szansą na uczynienie z procesu uczenia i wychowania w świetlicy – wspólnej zabawy i pracy w grupie na gruncie znacznie bliższym niż treści zawarte w podręcznikach szkolnych.