| Przyczyny trudności (niepowodzeń) w nauce | Przykłady |
|
Czynniki indywidualne dziecka |
Osobowość, temperament, możliwości poznawcze dziecka, poziom rozwoju umysłowego, potrzeby psychiczne dziecka, rodzaj motywacji do nauki, stan zdrowia, stopień rozwoju emocjonalnego, dojrzałość szkolna, potencjał intelektualny, zaburzenia rozwojowe (np. dysleksja, dysgrafia, deficyty parcjalne w zakresie analizatorów, wady wzroku, zaburzenia lateralizacji mózgu, ADHD), lękliwość, neurotyzm, labilność emocjonalna; |
|
Czynniki środowiskowe |
Warunki domowe, atmosfera w rodzinie, więź emocjonalna z najbliższymi, charakter relacji rówieśniczych, warunki materialno-bytowe, sytuacja społeczna ucznia, jakość środowiska wychowawczego, status społeczny rodziców, metody wychowawcze, postawy rodzicielskie, poziom zaspokojenia potrzeb dziecka, zainteresowanie postępami w nauce dziecka, patologie rodzinne (np. alkoholizm, wykorzystywanie seksualne dziecka); |
|
Czynniki dydaktyczne |
Baza dydaktyczna szkoły, postawa nauczyciela, poziom nadzoru pedagogicznego, poziom wiedzy i umiejętności merytorycznych i pedagogicznych nauczycieli, czynniki organizacyjne, metody i środki nauczania, system klasowo-lekcyjny, brak indywidualizacji nauczania, przeładowanie programów nauczania, jakość pracy wychowawczej, sposób kontroli efektów pracy uczniów, znajomość uczniów, lekceważenie samokształcenia przez nauczycieli, podręczniki szkolne, pomoce naukowe, zbyt duża liczba uczniów w klasach. |