Gajzler Jan

Jan Gajzler

(16 maja 1891, Suchedniów k/Kielc – 6  kwietnia 1940, Suchedniów)

 

Urodził się w rodzinie Marianny i Jana Gajzlerów jako najmłodsze z czwórki dzieci. Ojciec był kasjerem w Zarządzie Zakładów
Górniczych w Suchedniowie. Rodzina żyła skromnie, wszyscy byli jednak niezwykle gościnni,

Jan rozpoczął naukę w rodzinnym Suchedniowie, a już jako trzynastolatek, w 1904 roku zaczął uczęszczać do Szkoły Handlowej im. E. Rontalera w Warszawie. Był tam zaledwie miesięcy, a przerwał naukę ze względu na strajk szkolny w 1905 roku., co wywarło na młodym
Gajzlerze ogromne wrażenie. W Suchedniowie, przez dwa kolejne lata, uczył się,  by dostać się do Szkoły Handlowej Męskiej w Kielcach.

Tam uczęszcał od 3 września 1906 roku do 1911 roku, zdał  egzaminy do ostatniej, siódmej klasy,ale nie kontynuował  dalszej nauki.  Następnie wyjechał do Krakowa, gdzie przez jeden, zimowy semestr 1911/12 r. był studentem nadzwyczajnym na Wydziale Filozoficznym UJ.

Bracia i rodzice chcieli, by zdobył konkretny zawód, uważając że studia polonistyczne nie zapewnią mu bytu. W Krakowie pisarz poznał miłość swego życia, muzę, bohaterkę i adresatkę swojej twórczości, Marię Marusieńską, najstarszą córką Władysława, naczelnika poczty w Suchedniowie, powstańca styczniowego. Młodzi ukrywali swą miłość.

Pisarz w okresie 1912-1914  praktykował  w różnych majątkach ziemskich, w kolejnym roku uczył się na Kursach Przemysłowo-Rolniczych w Warszawie, skąd otrzymał kolejne skierowanie na praktykę do majątku Męcka Wola. Naukę i pracę przerwała I wojna światowa. W okresie
1915 -1917 Gajzler  pracował w cesarsko-królewskim Biurze Leśnym w Suchedniowie,a w 1918 jako magazynier we młynie w Jędrowie.

Ożenił się Marią  27 VI 1918 roku i po weselu małżeństwo osiedliło się w Suchej k/Żywca, gdzie Jan był zarządcą folwarku hrabiny Julii Branickiej. Tam w 1919 roku doczekał urodzin pierwszego dziecka córki Magdy. W marcu 1920 roku  zrezygnował z pracy i w podczas  napaści bolszewickiej wstąpił do wojska., gdzie walczył przez 4 miesiące. Później  (1921-1922) pracował jako rządca w dobrach Łochów w folwarku Zawiszyn. Tam 29 I 1922 r. urodziła się druga córka Gajzlerów – Zofia Władysława.

Zadebiutował w 1922 roku, kiedy to kilka wierszy ukazało się w  młodzieżowych „Płomieniach” w Krakowie.  Tego samego roku rozpoczął służbę przygotowawczą w Zarządzie Okręgowym Lasów Państwowych w Warszawie, pełniąc obowiązki pomocnika rachmistrza w Wydziale Rachuby, następnie sprawując urząd sekretarza w Nadleśnictwie Grodzisko pod Częstochową, później w Zagórzu koło Kłobucka.

Administracja nadleśnictwa i mieszkanie Gajzlerów znajdowały się w pałacu hrabiego Christiana von Haugwitz. Tam też usytuowano (od 1922 roku) Państwową Szkołę dla Leśniczych im. Emila Lisowskiego.W  1926 roku Gajzler został  nauczycielem języka polskiego i nauki o Polsce współczesnej. Pełnił obowiązki sekretarza nadleśnictwa. W 1925 roku urodził się syn – Janusz Feliks.

Praca nauczyciela pozwoliła Gajzlerowi rozwijać pasje literackie, jego twórczość znalazła uznanie m.in. Aleksandra Patkowskiego
i Kazimierza Kaznowskiego. Sam Żeromski pozytywnie ocenił twórczość poety. W okresie tym Gajzler miał dobrą passę poetycką i wiele  drukował w różnych czasopismach (np. „Żołnierzu Polskim”, „Gazecie Kieleckiej”, „Głosie” radomskim, „Przeglądzie Tygodniowym”, „Głosie Częstochowskim”, „Radostową”, „Echami Leśnymi).

Drugą pasją poety było malarstwo, które także stale rozwijał, choć druga połowa lat 20. to trudny okres dla małżeństwa Gajzlerów. Jan sięgał po alkohol, a Maria z dziećmi kilkakrotnie odchodziła i wracała, co znalazło odbicie w cyklu utworów powstałych w 1927 roku. W 1934 roku Gajzler  został leśniczym służby wewnętrznej.

W 1933 roku „Słowo Częstochowskie” wydrukowało 19 jego utworów (teksty kieleckie i poświęcone Żeromskiemu, wiersze „Chrystus Sprawiedliwy”, „Tryptyk”, „Parkany rodzimej wsi”, „Miasteczko”, „Podróż przez lasy”, „Baśń o Łysej Górze”). Gajzler wygrał wierszem „Rewia” plebiscyt czytelników na najpiękniejszy utwór. Jest też autorem artykułu-apelu „O piękno Łysogór”