Powieść „Tristan” Marii Kuncewiczowej powstała w 1946 roku. Autorka odwołała się w niej do słynnego mitu „Tristana i Izoldy”. Pokazała losy młodych kochanków, którzy buntują się przeciwko otoczeniu i zasadom moralnym świata, w którym żyją.
- Jej bohaterem jest młody człowiek Michał Gaszyński.
- Przeżył on czas okupacji niemieckiej w Warszawie.
- Brał udział w powstaniu, trafił do obozu koncentracyjnego, później dostał się do Anglii.
- Właśnie w Anglii poznał swoją Izoldę – Kathleen, młoda żonę starego profesora.
- Młody bohater kocha swą wybrankę i nurtuje się przeciw zasadom.
- Przeżywa dramat, ale powiązany jest on ściśle z przeszłością, przede wszystkim z wojną, sytuacją rodzinną, kiedy czuł się dzieckiem niekochanym.
- Ta obecna szalona miłość jest próbą sprawdzenia marzeń o wielkiej sile miłości, odnalezienia się i otrząśnięcia z urazów przeszłości.
Bohater przegrywa, w środowisku, w którym się znalazł jest obcy, a ucieczka w miłość nie gwarantowała powodzenia. Kuncewiczowa pokazała historię współczesnego Tristana bardzo subtelnie psychologicznie, uwzględniając realia życia, konfrontując przeszłość z teraźniejszością.