Satyra

  • Satyra – utwór ośmieszający i piętnujący ludzkie wady (ale nie konkretnych ludzi), przywary czy zjawiska życia społecznego.
  • Wywodzi się z literatury antycznej.
  • Ukształtowała się jako odrębny gatunek, który obejmował utwory ośmieszające i krytykujące ludzkie wady, obyczaje i zachowania.
  • Wykorzystuje:
    • ironię,
    • parodię,
    • karykaturę,
    • hiperbole,
    • humor,
    • sarkazm,
    • szyderstwo,
    • nonsens,
    • deformacje.
  • Ma charakter dydaktyczny, jest osobnym gatunkiem literackim, może też być obecna w innych gatunkach.
  •  Ma też charakter retoryczno-publicystyczny, literackość jej przejawia się w artystycznym języku i stosowaniu fikcji literackiej.
  • Może mieć postać monologu lub dialogu.
  • Za mistrza  polskiej satyry uznaje się Ignacego Krasickiego (np. Żona modna, Do króla, Pijaństwo).

  • Satyryczność to wartość estetyczna.
  • W celu wywołania śmiechu odbiorcy sięga po „krzywe zwierciadło”, by ukazać w sposób zdeformowany określony obraz lub postać.