- Wiersz ma dwudzielną budowę.
- To liryka bezpośrednia. Ujawnia się podmiot liryczny, który wypowiada się w pierwszej osobie. Jest też „ty” liryczne (do którego zwraca się osoba mówiąca w wierszu) – to matka podmiotu lirycznego.
- Część pierwsza sygnalizowana jest czasownikami w czasie przeszłym (np. pokazała, byłem).
- Stanowi ciepłe wspomnienie matki.
- Postać mówiąca przypomina sobie szczęśliwe dzieciństwo, spędzone u boku kochającej matki.
- Istotna role w tej części utworu odgrywa powtórzenie wyrazu „pierwszy”.
- Podkreśla znaczenie matki w życiu i rozwoju człowieka.
- Ukazuje jej oddanie dobroć, troskę.
- Zastosowane porównanie (np. mały jak muszelka) budują pełen ciepła i serdeczniejsi nastrój wiersza.
- Ukazują głębokie uczucie przywiązania chłopca wobec matki
- Druga część rozpoczyna się jednowyrazowym wersem „Noc”.
- Występują czasowniki w czasie teraźniejszym (dopala się, lamentuje).
- Nocą podmiot liryczny wspomina matkę, troskliwą, kochaną, wszechobecną.
- Określa ja za pomocą przenośni (np. „mazur pszczół w złotych sierpnia pokojach”), epitetów (np. „Południowa”) i porównań.
- Zastosowanie tych środków artystycznych buduje spokojny, pogodny nastrój.
- Poeta zastosował rymy niedokładne, z układem krzyżowym.
- Wiersz jest fragmentem poematu Kroniki olsztyńskie. Składa się z sześciu nieregularnych strof, rymy są niedokładne („świerkach – muszelka”, „komar – kilkoma”, „pochyłe – pyłem”).