I WSTĘP: Idealiści – ludzie, wobec których świat przyjmuje dwie skrajne postawy – od uwielbienia i zasłuchania, do pogardy, a wręcz nienawiści. Literaccy idealiści, są jednostkami niepospolitymi, stojącymi ponad tłumem, to również ekscentrycy, niespokojne natury. Bardzo często są też parte parole autora, ujawniając jego odczucia niespełnienia i zagubienia w dżungli przyziemności i braku zrozumienia. Wyrażają to, czego autor nie może mówić otwarcie.
II ROZWINIĘCIE.
- Nemopropheta in patria rue, czyli tragiczny los tych, którzy chcą poświęcić swój żywot uświadamianiu i likwidowaniu zła narodowego i społecznego.
– „Ludzie bezdomni” St. Żeromski (motyw „rozdartej sosny”)
– „Siłaczka” St. Żeromski
– „Doktor Piotr” St. Żeromski (konflikt między ojcem a synem w imię społecznej sprawiedliwości)
– „Przedwiośnie” St. Żeromski (mit „szklanych domów”) - Marzenia o pięknie i prawdzie, które „…Kształtem są miłości”, w konfrontacji z brutalną rzeczywistością
– „Lalka” B. Prusa
– „Dziady cz. IV” A. Mickiewicz (wpływ „książek zbójeckich” na Gustawa) - „Sny o potędze”, czyli idealizm „zmaterializowany, ale wypaczający rzeczywistość”
– „Folwark zwierzęcy” G. Orwell
– „Rok 1984” G. Orwell - Bohaterowie exemplów, moralitetów oraz powiastek filozoficznych jako parte parole w sprawie naprawy świata
– „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” I. Krasicki,
– „Kandyd” Wolter
– „Utopia” T. More
III ZAKOŃCZENIE.
– Ich dumania – „duby smalone”, „Opium dla ludzi”. Ich cele – walka o nowy obraz świata i ludzi, a przynajmniej – inne jego widzenie. Czasem są „głosem wołającego na pustyni”, kiedy indziej inni wykorzystują ich bezlitośnie dla własnych celów. Jednak często bywa tak, że aby przeżyć, należy uciec w sferę marzeń.
[PG]