Grupa twórców, dla których decydującym przeżyciem pokoleniowym była II wojna światowa i związany z nią kryzys wartości. Nazwa wywodzi się od tytułu powieści R. Bratnego “Kolumbowie rocznik 20”.
Dominującym motywem twórczości tego pokolenia stało się przekonanie, że całe dziedzictwo humanistyczne Europy, określone przez tradycję kultury śródziemnomorskiej i religię chrześcijańską zostało obalone przez doświadczenia wojny i totalitaryzmu.
Urodzeni około roku 1920 pisarze debiutowali w różnych momentach (Baczyński, Gajcy w czasie okupacji, Białoszewski, Herbert w 1956 roku na łamach “Współczesności”), często zalicza się więc ich do odmiennych grup literackich.
Twórczość pisarzy tego pokolenia, głęboko zaangażowana w aktualną sytuację historyczną, była jednocześnie wyrazem moralnego rozdarcia i pytaniem o stosunek miedzy jednostką a historią.
Poeci ukazywali dramat człowieka wprzęgniętego w machinę wydarzeń polityczno-historycznych, próbującego ocalić nie tylko własne życie, ale także walczącego przeciwko złu.