Okres renesansu to ukształtowanie się demokracji szlacheckiej, ustroju niespotykanego nigdzie indziej. Stało sie to dzięki wzmocnieniu pozycji szlachty, osłabieniu zaś króla i możnowładców. Było to możliwe dzięki rozwojowi ekonomicznemu, szczególnie popytowi na polskie zboże.
Literatura zajęła sie również procesem przemian zachodzących w kraju. twórcy zaczęli pouczać szlachtę jak korzystać z władzy by odnieść sukces, co uczyli Mikołaj Rej czy Andrzej Frycz Modrzewski, a także Jan Kochanowski, którzy pisali o obowiązkach obywateli, gospodarzy, godności i moralności sprawujących władzę, reagując w ten sposób na bieżące wydarzenia polityczne i gospodarcze. Choć nieraz zbytnio idealizowali sytuację, to starali się przedstawić obraz wsi i życia ziemianina.