„Lulajże, Jezuniu”

To kolejna polska kolęda o charakterze kołysanki. Powstała najprawdopodobniej w drugiej połowie XVII wieku. Najwcześniejsza zachowana wersja tekstu pochodzi ze zbioru z 1705 roku przechowywanego w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Zapisy tekstu kolędy figurują również m.in, w rękopisach przechowywanych w klasztorze benedyktynek w Staniątkach: dwóch kancjonałach Gąsiorowskiej z lat 1754 i 1758 oraz tzw. Kancjonale Kiernickiej z 1754 roku. W tym ostatnim kolęda datowana jest na 1738 rok. Zamieszczono go także w dwóch osiemnastowiecznych rękopiśmiennych kancjonałach franciszkanek oraz w jednym rękopisie karmelitanek z końca XVIII wieku z II częścią Kantyczki Chybińskiego. Drukiem tekst kolędy ukazał się nakładem lwowskiej oficyny Szlichtynów w zbiorze kantyczek najpierw w 1767 roku, potem w 1785 roku.
Zapis melodii Lulajże, Jezuniu, nieco różniącej się od dzisiejszej, pojawił się drukiem w wydanej w 1843 roku antologii ks. Michała Marcina Mioduszewskiego pt. Pastorałki i kolędy z melodyjami, czyli piosnki wesołe ludu w czasie świąt Bożego Narodzenia po domach śpiewane, a przez X. M M. M. zebrane.
Kolęda stanowiła inspirację dla wielu twórców. Fryderyk Chopin wykorzystał jej motyw w środkowej części swego Scherzo h-moll op. 20. Cytat z kolędy pojawił się również W utworze Jacka Kaczmarskiego pt. Wigilia na Syberii. W III akcie Betlejem polskiego Lucjana Rydla Lulajże, Jezuniu śpiewa chór aniołów.

Kolęda Lulajże, Jezuniu kojarzona jest z polskością. Do jej melodii bardzo często układano nowe teksty o wymowie patriotycznej, powiązane z aktualnymi wydarzeniami. Istnieje m.in. jej legio-nowa wersja autorstwa Ludwika Markowskiego oraz inspirowana strajkiem szkolnym we Wrześni przeróbka Kajetana Sawczuka, podlaskiego poety i działacza niepodległościowego.