Powieść inicjacyjna to typ powieści, której tematem autor czyni dorastanie i dojrzewanie głównego bohatera, jego wejście w świat dorosłych (inicjacja). Narrator w takiej powieści wypowiada się zazwyczaj w pierwszej osobie, co zbliża utwór do pamiętnika. Może także wypowiadać się w trzeciej osobie, ale wówczas daje się zauważyć dyskretne sprzyjanie młodemu bohaterowi. Losy głównej postaci stają się pretekstem do przedstawienia wątków autobiograficznych, filozoficznych i psychologicznych.