Renesans postrzegano jako zjawisko składające się z nowych prądów umysłowych, społecznych i religijnych. Za najważniejsze uznano:
- humanizm,
- reformację.
Humanizm przyniósł:
- fascynacje człowiekiem,
- zainteresowanie wszystkimi sprawami związanymi z życiem człowieka,
- zainteresowanie filozofią, nauką, kulturą i sztuką,
- nowy ideał renesansowego humanisty,
- człowieka wyzwolonego od kościoła, poszukującego prawdy, wykształconego, społecznie zaangażowanego,
- hasło „Człowiekiem jestem, nic co ludzkie nie jest mi obce”,
- wiarę w potęgę rozumu.
Reformacja przyniosła:
- ruchy reformacyjne w kościele,
- analizę doktryn i praktyk kościelnych,
- rozłam w kościele.