Formanty mogą występować po podstawie słowotwórczej lub przed nią.Formanty, które występują po podstawie słowotwórczej to przyrostki, zaś te przed podstawą nazywamy przedrostkami.
|
Formanty |
|||
|
po podstawie słowotwórczej |
przed podstawa słowotwórczą |
||
|
|
|
|
- Formanty przedrostkowe występują głownie w czasownikach dokonanych, tworzonych od czasowników niedokonanych, np. bić – u-bić, tańczyć – zatańczyć.
- Za pomocą przedrostków tworzone są formy stopnia najwyższego przymiotników i przysłówków, np. ciekawszy-naj-ciekawszy, ciekawiej – naj-ciekawiej.
- Zarówno przyrostki, jak i przedrostki nie zawsze pełnią rolę formantów, czyli elementów tworzących wyrazy pochodne, np. przyrostek -szy jest formantem w wyrazie ciekawszy, utworzonym od wyrazu ciekawy, nie jest jednak formantem w wyrazie najciekawszy,f który pochodzi od wyrazu ciekawszy (rolę formantu pełni tu przedrostek naj-).
- W wyrazach typu wykop, podskok, zwis, dźwig, pochodzących od czasowników wykopać, podskoczyć, zwisać, dźwigać, nie występują ani formanty przyrostkowe, ani przedrostkowe, wyrazy te powstały przez odrzucenie przyrostków czasownikowych -ać, -yć, mamy tu do czynienia z formantem zerowym Ø .