Świat twórczości literackiej różni się między sobą, dzieli na klasy, obejmuje też dzieła podobne pod względem budowy.
W kręgu kultury europejskie, już od czasów starożytnych, literaturę dzieli się na:
- epikę,
- lirykę,
- dramat.
Główne wyróżniki rodzajowe to:
- typ podmiotu literackiego i sposób jego uzewnętrzniania sie w strukturze utworu,
- typ organizacji językowej, czyli styl utworu,
- typ budowy świata przedstawionego w utworze, czyli kompozycja dzieła.
Wyróżniki sa trwałe i pozahistoryczne.
W ramach rodzajów literackich kształtują się pewne historycznie zróżnicowane wzorce budowy dzieła, czyli gatunki literackie.
Istnieją gatunki:
- epickie (np. powieści, nowele, opowiadania),
- liryczne (np. elegia, oda, hymn),
- dramatyczne (np. tragedia, komedia).
Istnieją też gatunki wykazujące cechy różnych rodzajów literackich, sa to gatunki mieszane, synkretyczne, bp.
- ballada,
- dramat romantyczny,
- powieść poetycka.
Na obrzeżach świata literatury znajdują się różnorodne gatunki pograniczne, których cechy swoiście literackie łączą się z cechami znamiennymi dla innych form piśmiennictwa. Do takich form należą, np.
- esej,
- reportaż,
- felieton.