„Zejście” Stanisława Grochowiaka

  • Wierz z gatunku liryki filozoficznej.
  • Tematem utworu jest refleksja nad własnym życie, rodzaj rozrachunku.
  • Jako motywy wędrowne pojawiają się młodość i śmierć (odejście, zejście).
  • Tytuł jest wieloznaczny, symboliczny, określać może sam proces starzenia się, jesieni życia, trzeciego wieku, wspomnień, jak i końca życia, zejścia z tego świata.
  • Podmiot liryczny wnika w głąb siebie, wspomina to co minęło, uświadamiając sobie niemożliwość powrotu.
  • Chciałby wrócić do młodości, wspaniałych odkrywczych zdarzeń, pierwszych uczuć i pocałunków, zachwytów a nawet cierpienia.
  • Adresat nie jest określony, ale słowa „kto z nas” kierunkują nas do każdego czytelnika w starszym wieku, doświadczonego,  który także retrospektywnie powraca do lat minionych.
  • W wierszu występuje nagromadzenie metafor, np. „dno dzieciństwa” czy „kopalnie dzieciństwa”).

Byle do wio­sny
A wio­sna?
Gdzie ona?
Więc scho­dzę w sie­bie po ka­mien­nych stop­niach
Ze so­plem w dłoni jak z mie­czem lub lam­pą
Której nie zga­szą
Podmuchy tych pustek

Kto z nas nie schodzi w kopalnie dzieciństwa?
Kto z nas nie błądzi światłem po tych ścianach
Gdzie w czar­nych rzeźbach węgla ka­mien­ne­go
Pełno odcisków
Pa­pro­ci
zwierząt

Tu ptak wio­sen­ny — z której wio­sny? — zastygł
Tu po­ca­łu­nek — nie­śmia­ły czy grzeszny?
Tu własna po­stać
Roz­pię­ta w pod­sko­ku
Do czar­nej wi­śni na wę­giel­nym drze­wie

Byle do wio­sny
Więc da­lej w po­kła­dy
Na dno dzie­ciń­stwa gdzie nagle — za rogiem

Jest tylko echo
I szum nie­to­pe­rzy
Jak­by ktoś miotał kule czar­nej wełny