- Stosunek dworu do wsi (walka o serwituty, tj. wspólną własność wsi i dworu, obejmującą lasy, pastwiska, jeziora).
- Hulaszczy tryb życia dziedzica, złe gospodarowanie, upadek dworu i jego sprzedaż.
- Konflikt między dziedzicem a chłopem Gajda, pogarda dla chłopów.
- Przyjaźń malej szlachcianki Anielki Z Magdą, córką Gajdy (chęć pomocy tej rodzinie po szkodzie, kiedy konie weszły w dworską koniczynę, żądania zapłaty przez dziedzica).
- Zemsta Gajdy, ratowanie mieszkańców z płonącego dworu.
- Tragedia chorej matki Anielki, konieczność szukania pomocy u rodziny, beztroskie życie dziedzica, walczącego o względy bogatej pani Weiss.
- Przywiązanie psa Karuska, jego poszukiwania Anielki.
- Śmierć matki w Warszawie i chorej Anielki po rozpoznaniu oznak żałoby na ubraniu ojca.