- Wiersz z gatunku liryki refleksyjnej.
- Pan Cogito (człowiek myślący) to wyjątkowa postać stworzona przez poetę.
- Utwór zbudowany jest z kilkunastu części.
- Jego tematem są wartosci moralne (etyka).
- Poglądy pana Cogito zbieżne są z postawą samego poety.
- Wiersz przypomina apel (manifest, przykazanie etyczne) propagujący zasady postępowania.
- Jest to rodzaj nakazu, gdzie słowem kluczem jest „Bądź wierny. Idź”.
- Podmiot propaguje „postawę wyprostowaną” w życiu, która łączy się niejako z takimi uczuciami i działaniami, jak odwaga, wierność prawdzie, bezkompromisowość, pokora, pogarda dla sprzedawczyków.
- Ten nakaz wyruszenia w drogę wiąże się z szerzeniem poglądów, przeciwstawianiem się złu, przy zachowaniu własnej indywidualności.
- Występują środki artystyczne, między innymi metafory (np. „dopóki krew obraca w piersi twoją ciemną gwiazdę”), epitety (np. „ciemna gwiazda”, określenie serca), apostrofa (np. „Bądź wierny. Idź)”).
Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu
po złote runo nicości twoją ostatnią nagrodę
idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
ocalałeś nie po to aby żyć
masz mało czasu trzeba dać świadectwo
bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny
w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy
a Gniew twój bezsilny niech będzie jak morze
ilekroć usłyszysz głos poniżonych i bitych
niech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogarda
dla szpiclów katów tchórzy – oni wygrają
pójdą na twój pogrzeb i z ulgą rzucą grudę
a kornik napisze twój uładzony życiorys
i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy
przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie
strzeż się jednak dumy niepotrzebnej
oglądaj w lustrze swą błazeńską twarz
powtarzaj: zostałem powołany – czyż nie było lepszych
strzeż się oschłości serca kochaj źródło zaranne
ptaka o nieznanym imieniu dąb zimowy
światło na murze splendor nieba
one nie potrzebują twego ciepłego oddechu
są po to aby mówić: nikt cię nie pocieszy
czuwaj – kiedy światło na górach daje znak – wstań i idź
dopóki krew obraca w piersi twoją ciemną gwiazdę
powtarzaj stare zaklęcia ludzkości bajki i legendy
bo tak zdobędziesz dobro którego nie zdobędziesz
powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem
jak ci co szli przez pustynię i ginęli w piasku
a nagrodzą cię za to tym co mają pod ręką
chłostą śmiechu zabójstwem na śmietniku
idź bo tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszek
do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda
obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów
Bądź wierny Idź