- Z łaciny oznacza krzyk żałosny, narzekanie.
- Lament – utwór poetycki, jest wyrazem żałoby, bólu i nieszczęścia.
- Pisany w tonacji żałobnej lub w tonacji skargi.
- Upowszechniony w staropolszczyźnie.
- W literaturze staropolskiej odpowiednikiem lamentu były żale lub plankty.
- Przykładem wyjątkowego lamentu jest tzw. „Lament świętokrzyski”.
- Znany jest też pt. ” Żale Matki Boskiej pod krzyżem” (Posłuchajcie, bracia miła…).
- Zapisał go w XV wieku (w latach 70.) przeor klasztoru na Łysej Górze (nazywanej też Świętym Krzyżem).
- Przeznaczony był do wystawiania w kościołach w Wielki Piątek.
- Realizuje motyw Matki Bożej, która stoi pod krzyżem i rozpacza, widząc mękę swojego syna.
- Jest też słynny „Lament chłopski na pany”, nieznanego autora, wyrażający skargę chłopów na ucisk pańszczyźniany.