Znaczące fakty, nurty i kierunki literatury okresu Młodej Polski to:
- odrzucenie dydaktyzmu oraz moralistycznych i społecznych funkcji literatury, przekładanie artyzmu nad inne czynniki jako elementu najważniejszego,
- propagowanie hasła „sztuka dla sztuki”,
- przedstawianie przez twórców subiektywnej wizji rzeczywistości, często pozaracjonalnej,
- dominacja koncepcji twórcy jako indywidualisty, jednostki wybitnej, nierozumianej przez środowisko, skłóconej z mieszczańskim społeczeństwem,
- znaczące prądy Młodej Polski to: symbolizm i ekspresjonizm,
- egzystencjalna tematyka utworów, motywy miłości, sylwetka kobiety fatalnej, sprawy śmierci, artysty, Boga i szatana, snu, wizji, pejzażu,
- synestezja (doznania jednego zmysłu odbierane przez inne zmysły, łączenie doznań różnych zmysłów) i jej istotna rola w literaturze,
- pesymizm , obrazy katastroficzne, dekadentyzm (nastroje schyłkowe),
- przewaga liryki i dramatu w twórczości artystów, różnorodność odmian,
- rozwój prozy i synkretyzm gatunkowy