- Pisarz wg nowej koncepcji winien być przede wszystkim człowiekiem wykształconym.
- Wymagano, b\y był badaczem i uczonym.
- Przypisywano mu rolę socjologa i psychologa.
- Twórczość „odcięto” niejako od natchnienia, fantazji i talentu, co było podstawą w romantyzmie.
- Wg pozytywistów powinna opierać się na rzetelnej wiedzy, systematycznej pracy, naukowym gromadzeniu i selekcjonowaniu materiałów niezbędnych do tworzenia dzieła.
- Wskazywano tematy związane z „wiekiem pary i elektryczności”.
- Bohaterów utworów pokazywano w społeczeństwie kapitalistycznym, opisując problemy i mechanizmy rządzące światem przemian.
- Kreacja bohatera to pokazywanie go w nowych środowiskach.
- Zalecano wprowadzanie języka w różnych jego odmianach (np. gwary, dialekty).
- Postawiono na rozwój takich gatunków, jak: powieść , opowiadanie, nowela i formy publicystyczne.