- W twórczości średniowiecznej utwór żałobny.
- Porusza głownie tematykę religijną.
- Najczęściej jest to płacz nad śmiercią Chrystusa.
- Wyraża smutek i ból Matki Boskiej po stracie syna.
- W literaturze polskiej żale miały niekiedy charakter patriotyczny, był to lament po utracie niepodległości.
Przykłady:
- Żale Matki Boskiej pod krzyżem.
- Skarga umierającego.
- Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta, ostatniego polskiego króla z domu Jagiełłów.