Szekspir Wiliam

Wiliam Szekspir (Shakespeare)

(kwiecień 1564, Stratford-upon-Avon, Wielka Brytania -23 kwietnia 1616, Stratford-upon-Avon, Wielka Brytania)

Najwybitniejszy renesansowy dramatopisarz i poeta angielski, zarazem jeden z najwybitniejszych twórców w literaturze światowej. Jego spuścizna stanowi istotny element dorobku kultury europejskiej.

Uważany za największego dramatopisarza wszech czasów.

Przez większą część życia związany jako aktor i współwłaściciel, z teatrem „The Globe” w Londynie, reformator teatru, uważany za ojca nowożytnego teatru. Wprowadził liczne innowacje w teatrze  i dramacie, większość jego dzieł powstało na podstawie utworów już istniejących, co było typowe w tamtym okresie.

W swoich sztukach ukazywał psychikę człowieka i jej zawiłości, emocje, namiętności i wielowymiarowość świata. Interesowały go sprawy ludzi, brał pod lupę władców i zwykłych zjadaczy chleba, opisywał miłość i nienawiść, zdradę, ambicje, kariery, zazdrość, okrucieństwo, obłęd.

Refleksje nad złożonością ludzkiej natury Szekspir pokazał w tak atrakcyjny sposób, że pomimo upływu czasu, przekonuje nadal  czytelnika.

Dzięki tłumaczeniom na wszystkie nowożytne języki – dzieła Szekspira – s a najbardziej popularnymi utworami literackimi na świecie.

Szekspir jako dramaturg miał niezwykłe wyczucie fabuły i jej dramatyzmu, stąd taka popularność adaptacji jego dramatów.

Napisał około:

• 40 sztuk teatralnych,
• 154 sonety,
• wiersze, poematy, kroniki,
• za życia Szekspira wydano zaledwie 18 jego sztuk,
• wiekszość z nich zrekonstruowano na podstawie wersji odtworznych z pamięci przez aktorów,
• korzystano rownież z egzemplarzy suflerskich.
• w 1632 roku ukazał się zbiór 36 sztuk Szekspira, opracowanych przez aktorów, których twórca wskazał w testamencie.

Wybrane dzieła:

Komedie	Tragedie	Tzw. Kroniki królewskie
„Komedia omyłek”	„Tytus Andronikus”	„Ryszard III”
„Serc starania stracone”	„Romeo i Julia”	„Henryk IV”
„Poskromienie złośnicy”	„Juliusz Cezar”	„Henryk VI”
„Dwaj szlachcice z Werony”	„Troilus i Kresyda”	„Żywot i śmierć króla Jana”
„Sen nocy letniej”	„Hamlet”	„Henryk V”
Kupiec wenecki	„Otello”	„Ryszard II”
„Wiele hałasu o nic”	„Makbet”	„Henryk VII”
„Jak wam się podoba”	„Król Lear”
„Wieczór Trzech Króli”	„Antoniusz i Kleopatra”
„Wesołe niewiasty z Windsoru”	„Coriolanus”
„Perykles, książę Tyru”	„Timon z Aten”
„Wszystko dobre, co się dobrze kończy”
„Miarka za miarkę”
„Opowieść zimowa”
„Burza”

Szekspir miał znaczący wpływ na twórców polskiej literatury:

• romantycy, podobnie jak Szekspir, ukazywali ludzkie uczucia, dramatyczne konflikty, zmienną i skomplikowaną naturę człowieka, fantastyczną scenerię, podobną konstrukcję utworów (A. Mickiewicz, J. Słowacki),
• w okresie Młodej Polski Szekspir inspirował Stanisława Wyspiańskiego,
• w XX wieku do dzieł Szekspira nawiązywał Witold Gombrowicz,
• w XX wieku Maciej Słomczyński, jako pierwszy na świecie, przetłumaczył na język polski wszystkie dzieła Szekspira.

• Jedną z najsłynniejszych adaptacji filmoych „Makbeta” jest „Tron we krwi” Akiro Kurosawy z 1957 roku.
• Reżyser przeniósl wydarzenia do średniowiecznej Japonii.
• Głównymi bohaterami uczynił samurajów.
• Film wiernie odwzorował fabułę pierwowzoru.
• Inaczej przedstawił obyczaje, dekoracje i kostiumy.
• Film rozpoczynał chór, zgodnie z japońską tradycją teatru Nō.
• Aktorzy pokazywali emocje poprzez taniec i gesty.