Luis Buñuel Portolés
(22 lutego 1900, Calanda, Hiszpania – 29 lipca 1983, Meksyk, Meksyk)
Hiszpański reżyser filmowy i scenarzysta.
Otrzymał staranne wykształcenie.
Przedstawiciel pokolenia buntowników, starał się zmieniać istniejący porządek.
Przyjaźnił sie z Salvadorem Dali (malarzem) i Frederico Garcią Lorcą (poetą hiszpańskim).
Mieszkał jakiś czas w Paryżu, gdzie rozwinęło się jego zainteresowanie awangardą.
W 1928 roku wspólnie z Salvadorem Dali napisał scenariusz do filmu krótkometrażowego.
Na kanwie scenariusza Buñuel nakręcił półgodzinny film „Pies andaluzyjski” będący zlepkiem przypadkowych, absurdalnych scen.
Później z Dali nakręcił „Złoty wiek”, ale współpraca nie układała się dobrze, a film poddano totalnej krytyce.
Motywy poetyckie i surrealistyczne są obecne w całej twórczości artysty.
Ze względu na brak sponsorów zarabiał na życie we Francji, Hiszpanii, USA, pracując przy realizacji dubbingu filmów lub montując antyfaszystowskie materiały propagandowe ze starych kronik.
W 1947 roku dostał z Meksyku propozycję reżyserowania niskobudżetowych filmów, ale za „Zapomniani” otrzymał w Cannes tytuł najlepszego reżysera.
Zanim zyskał światową sławę nakręcił w Meksyku jeszcze 8 filmów, m. in. ekranizację D. Defoe „Przypadki Robinsona Cruzoe”.
Wiele jego filmów budziło zamieszanie wśród krytyków, co przysparzało mu jeszcze większej sławy i zainteresowania (np. „Viridiana”).
Buñuel starał się pobudzać do refleksji, uczyć wrażliwości, pokazywać walkę płci.
„Mroczny przedmiot pożądania” z 1977 roku (ostatnie dzieło) uważany jest za najwybitniejszy obraz reżysera.
Niepokorne i często pełne kpiny filmy hiszpańskiego reżysera wydają się szokujące nawet dla widza pierwszych dekad XXI wieku.
Osobowość światowego kina