- Kierunek w badaniach literackich ukształtowany w latach 30. XX wieku dzięki pracom przedstawicieli tzw. praskiej szkoły strukturalnej:
- Jan Mukařovský (1891-1975),
- Roman Jakobson (1896-19820,
- Josef Hrabák (1912-1987),
- Antonín Vodička (1907-1975).
- Nurt popularny również po wojnie.
- W Polsce funkcjonował w latach 60. XX wieku.
- Odmianę strukturalizmu stanowi jego zachodni nurt wiele zawdzięczający etnologicznej refleksji Claude Lévi-Straussa (1908-2009).
- We Francji najciekawszym przedstawicielem strukturalizmu był Roland Barthes (1915-1980).
- Strukturaliści wypracowali swą teorię dzieła literackiego w nawiązaniu do formalizmu (zwłaszcza rosyjskiej szkoły formalnej).
- W ślad za formalistami uważali dzieło literackie za twór głównie językowy, realizujący funkcję estetyczną.
- Dostrzegali także szereg innych cech dzieła.
- Pewien uniwersalizm strukturalizmu polega na kompromisie pomiędzy uznaniem swoistości dzieła literackiego a dostrzeganiem powiązań z tradycją literacką, historią, życiem społecznym.
- Strukturalizm widzi utwór literacki jako wynik procesu historycznoliterackiego, zaś jego strukturę rozpatruje na tle struktur wyższego rzędu.
- Strukturalizm był swego czasu najpopularniejszym kierunkiem w literaturoznawstwie europejskim.