- „Boska komedia” Dantego jest literacką synteza średniowiecznej kultury.
- Najważniejsze dzieło św. Augustyna, traktat „O państwie Bożym”, zawiera koncepcję sensu dziejów ludzkości, są nim nieustanne zmagania dobra ze złem, „państwa Bożego” z „państwem diabła”.
- „Summa teologiczna” św. Tomasza z Akwinu gromadzi w sposób hierarchicznie uporządkowany całą wiedzę średniowiecza o Bogu, człowieku i świecie.
- Kościół średniowieczny przechował kulturę starożytną w okresie chaosu po rozpadzie cesarstwa zachodniorzymskiego.