Ajas [mitologia]

  • Zwany Wielkim.
  • Syn króla Salaminy Telamona i Periboi, przyrodni brat  Teukrosa.
  • Po Achillesie najdzielniejszy bohater grecki pod Troją, dokąd przybył na czele 12 okrętów.
  • Wg „Iliady” po wycofaniu się Achillesa z walk pod Troją, Ajas próbował powstrzymać ataki Trojan pod wodzą Hektora.
  • Walczył z nim kilkakrotnie, jednak ich ostateczną rozprawę powstrzymał Zeus, ponieważ zgodnie z przeznaczeniem Hektor miał zginąć z ręki Achillesa.
  • Po śmierci Patroklesa Ajas brał udział  w igrzyskach pogrzebowych ku jego czci.
  • Wg innych przekazów, w czasie pierwszych lat wojny trojańskiej, Ajas miał zdobyć miasto frygijskiego króla Teleutasa  i uprowadzić jego córkę Tekmessę.
  • Po śmierci Achillesa został towarzyszem jego syna, Neoptolemosa.
  • Domagał się Palladionu jako należnej mu części łupu ze zdobytej Troi.
  • Kiedy mu odmówiono popełnił samobójstwo.
  • Wg tragików greckich, kiedy w wyniku „sporu o zbroję” po Achillesie, przyznano ją Odyseuszowi, Ajas wpadł w szał.
  • Wymordował owce przeznaczone na wyżywienie Greków, sądząc że walczy z Atrydami (Agamemnonem i Menelaosem).
  • Zrozumiawszy swą hańbę popełnił samobójstwo.
  • Ateńczycy rozwinęli kult Ajosa i obchodzili ku jego czci święto zwane Ajanteia.
  • Połączone było z zawodami sportowymi dla młodzieży.
  • Święto nabrało0 szczególnego znaczenia po 480 roku p.n.e. (bitwa pod Salaminą).

  • Był też Ajas, zwany Mniejszym lub Lokryjskim.
  • Syn Ojleusa.
  • Jeden z najbardziej walecznych bohaterów greckich pod Troją.
  • Przybył tam na czele 40 okrętów.
  • Niestety był kłótliwy i bezbożny.
  • Pod Troją walczył  wraz z Ajasem Wielkim  jako lekkozbrojny wojownik.
  • Wg „Iliady” Homera uczestniczył w bitwie o okręty, w walce o zwłoki Patroklesa i w igrzyskach pogrzebowych  ku jego czci.
  • Podczas zdobywania Troi groziło mu ukamienowanie przez Greków za próbę zgwałcenia Kasandry i znieważenie posągu Ateny.
  • Uratował się schroniwszy się za ołtarzem bogini Ateny.
  • Zginął w drodze powrotnej spod Troi, w czasie burzy zesłanej przez Atenę.
  • Posejdon chciał uratować Ajasa, jednak z powodu jego pychy, zburzył skałę, na  której się schronił po rozbiciu okrętu.
  • Lokryjczycy, rodacy Ajasa, aby odpokutować jego świętokradztwo, mieli corocznie przez 1000 lat wysyłać do Troi dwie wybrane losowo dziewczyny.
  • Kult Ajasa Mniejszego jako herosa rozwinął się w jego rodzinnym mieście opus we wschodniej Lokrydzie i na wyspie Salamina, obok kultu Ajasa Wielkiego.

 

Wg Słownika szkolnego – Mitologia grecka i rzymska, Stanisława Stabryły.