Archaizacja pochodzi od greckiego archaios, czyli dawny, stary.
Jest to zabieg polegający na świadomym wprowadzeniu archaizmów do języka literackiego.
Polega na użyciu form, które współczesny odbiorca uznaje za dawne.
Są to wyrazy w formach gramatycznych i znaczeniu właściwym epokom minionym.
Autor nadaje w ten sposób kolorytu i cech charakterystycznych epoki minionej, wprowadza uroczysty nastrój, patos i pewien rodzaj monumentalności.
Nieraz stylizacja stosowana w utworze żartobliwym podkreśla błahość tematu lub kontrastuje aktualną treść z jej archaiczną formą.
Archaizm to element językowy pochodzący z minionej epoki, który wyszedł z użycia lub zmienił swoje znaczenie.
Archaizmy pojawiają się w różnych płaszczyznach języka:
- fonetycznej,
- słowotwórczej,
- leksykalnej.
Najczęściej stosowane są archaizmy leksykalne (wyrazy, które wyszły z użycia i są uważane za przestarzałe) i archaizmy składniowe (np. upodobnienie polskiej składni do składni łacińskiej, przestawny szyk zdania, czyli inwersja).
Archaizacja służy przeniesieniu (zbliżeniu) czytelnika do innej epoki, stanowi także próbę odtworzzenia jęzzyka dawnycvh czasów.
Archaizmy oddają klimat utworu.