Przyjmuje się, że barok to okres od końca XVI wieku do połowy XVIII wieku, w Polsce jego rozkwit przypadł na wiek VII. Nazwa zaczerpnięta została od słowa barroco, oznaczającego nieregularny kształt perły, co miało sugerować pewne nowości i dziwactwa w sztuce tego okresu. Także i literaturę postrzegano jako odmienną od dotychczasowych reguł (klasycyzmu) i uważano za deformację stylu.
Barokowa wizja świata i człowieka była ściśle powiązana z przemianami reformacyjnymi i zakwestionowaniem autorytetu kościoła, co skutkowało spłyceniem wiary i zachwianiem ufności ludzi wobec kościoła, Wzbudziło także niepokój, poczucie niepewności losu, zrozumienia kruchości istnienia, przemijania i nieuchronności śmierci.
Dało się również dostrzec zupełnie inne postawy, zaczęto zauważać uroki i przyjemności życia, chwalono doczesność mi piękno świata. Pojawiła się pewnego rodzaju dwoistość w różnych dziedzinach sztuki, zaczęły obok siebie funkcjonować motywy miłości, życia i śmierci.
Pojawiło się także zamiłowanie do skrajności, co historycy literatury uznali za cechę charakterystyczną epoki, zarówno w literaturze, jak i sztuce dwoisty był sposób obrazowania, obok realizmu i konkretów, zupełnie swobodnie funkcjonował abstrakcjonizm, cudowność, fantastyka.
Na polskim baroku swój znak odcisnął sarmatyzm, szlachta wywodziła swój rodowód od starożytnych Sarmatów, podkreślając swoje walory, takie jak waleczność, rycerskość, patriotyzm, gościnność i religijność, chociaż ewaluacja tych poglądów przyniosła falę nietolerancji, ksenofobii i niechęci do innych.
Cechy baroku to głownie:
- wyszukany styl,
- oryginalne pomysły,
- bogactwo środków wyrazu,
- zastosowanie kontrastu, patosu, dynamiki,
- wykorzystywanie (łączenie) różnych elementów, m.in. mitologicznych i religijnych.