George Gordon Byron
( 22 stycznia 1788, Londyn -19 kwietnia 1824, Missolungi, Grecja )
Jeden z największych angielskich poetów i dramaturgów, członek Izby Lordów, student uniwersytetu w Cambridge, miał burzliwe życie osobiste, wiele podróżował.
Życie Byrona wykraczało poza ramy nudnego życia angielskiej arystokracji.Miał na koncie szereg romansów z damami z towarzystwa, łączył go także kazirodczy związek z przyrodnią siostrą Augustą.
Byron to twórca nowego rodzaju literatury i odmiennej od wcześniejszych wizji człowieka. Jego życie i dzieła wywarły w pierwszej połowie XIX wieku ogromny wpływ i stały się przedmiotem swoistej legendy, nazywanej bajronizmem.
Byron rozpoczął niejako epokę romantyzmu, dał ludziom odczuć potęgę poezji, poetyzował swoje życie, doskonale ukazywał udręki wszelkich istot poszukujących sensu życia, nadzwyczajnych przygód, wzlotów ku przyszłości. Jego młodzi bohaterowie mieli dusze przepełnione ideałami, wewnętrznym rozdarciem.
Pod wpływem Byrona tworzyli prawie wszyscy polscy romantycy, a zwłaszcza Mickiewicz, Malczewski i Słowacki, którzy nowatorstwo ideowe i literackie dostrzegli głownie w bohaterach byronowskich, widząc ich jako jednostki nieprzeciętne, osamotnione, skłócone z całym światem, łamiące ostentacyjnie ustalone prawa, osoby tragiczne (szlachetni zbrodniarze).
Losy tych bohaterów ukazywały równocześnie jednostkę ludzką jako wartość najwyższą (indywidualizm romantyczny). Zachwycała także naszych romantyków postawa ironiczna poety, wyrażająca bunt i krytycyzm wobec świata.
Interesująco przedstawiały się rozwiązania warsztatowe Byrona, jego powieści poetyckie przedstawiały dramat wewnętrzny bohatera i to właśnie te pozycje cieszyły się wśród czytelników szczególnym zainteresowaniem.
W Polsce w kręgu zainteresowań znalazły się:
- „Giaur” (1813), tłumaczony przez a. Mickiewicza,
- „Korsarz” (1814), tłumaczony przez Odyńca.
Ich wpływ jest widoczny w „Marii” Malczewskiego, „Konradzie Wallenrodzie” Mickiewicza, „Mnichu” i „Lambrze” Słowackiego.
Czytano i tłumaczono również takie dzieła Brona jak: „Więzień Chillonu” (1816), „Mazepa” (1826). Duży wpływ na polskiej literaturze odcisnęły poematy podróżniczo-dygresyjne Georga Byrona „Wędrówki Childe Harolda” (1812-1818) oraz ironiczny „Don Juan” (1819-1824).
Spośród dramatów filozoficznych czytano głównie „Manfreda” (1817), „Kaina” (18212), a także drobne utwory poety.
Charakterystycznym i ciągle żywym przykladem twórczosci Byrona jest „Giaur”.