Fonetyka

Zanik rezonansu nosowego w spółgłoskach nosowych. Najczęściej spotykany jest w wygłosie wyrazów (na ich końcu), np. maluje – zamiast maluję. Wewnatrz wyrazu występuje przed spółgłoskami półotwartymi nienosowymi, np. dotkneli zamiast dotknęli.

Przeciwieństwo między głoskami, z którym w parze idzie zróżnicowanie funkcjonalne wyrazów i ich form, np. w języku polskim opozycja  t:d w wyrazach tom-dom. Rozróżnia się 3 rodzaje opozycji fonologicznych: prywatywne, oznaczające różnice zachodzące między dwoma […]

Zmiękczenie spółgłosek wskutek wzniesienia środkowej części języka lub podniebieniu twardemu lub zetknięcia z nim w czasie jej artykulacji. W historycznym rozwoju spółgłosek słowiańskich palatalizacja spowodowała powstanie spółgłosek miękkich, no. ś, ź, ć, dź, ń z […]

Alfabet fonetyczny. Pisownia wyrazów uzasadniona względami fonetycznymi. Polega na zgodności wyrazu z jego wymową.

Przenosząc wyraz do następnej linijko dzielimy go na sylaby według następujących zasad: samogłoska ośrodkiem sylaby, grupę samogłosek można dzieci według schematu (np. lis-twa, li-stwa, list-wa), dwie jednakowe spółgłoski powinny być przy podziale rozdzielane(np. san-na, man-na, […]

Poszczególne spółgłoski łączą się  z wybranymi samogłoskami, przykładowe łączliwości zaprezentowano poniżej. Samogłoski: a  ą  e  ę  i  o  u(ó)  y Spółgłoski łaczące ze wszystkimi samogłoskami oprócz „i”: p b m f w t d c […]

Samogłoska, która w epoce prasłowiańskiej nie miała wartosci zgłoskotwórczej. Nie mogła więc tworzyć sylab. Z której rozwinęło się polskie „e” ruchome z poprzedzającą spółgłoską twardą lub miękką.

Wyraz bez akcentu. Łączy się w całość akcentową z wyrazem następującym po nim. Proklitykami są przyimki jednosylabowe, np. na + spacer, nad + ławką oraz partykuły: przecząca „nie” i pytająca „czy, np. nie + śpiewam, […]

Zjawisko, który przebiegał w X wieku. Polegał na wymianie prasłowiańskiego „e” na polskie „a” oraz prasłowiańskiego „e”  (jać) na polskie „a”.. Konsekwencją przegłosu jest występowanie oboczności o:e (ciasto – cieście) i a:e (wiedział- wiedzieli).

Głoska artykułowana przy charakterystycznym zwarciu ust. Wymowa każdej kolejnej spółgłoski wymaga zmiany miejsc i sposobu artykulacji.