Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Przebieg akcji w tradycyjnym dramacie: ekspozycja, wprowadzenie do akcji, pierwsze informacje o bohaterach, zarysowanie problematyki i tematu dramatu, rozwinięcie akcji, główna część dramatu, nagromadzenie zdarzeń, różnorodne działania bohaterów, narastanie konfliktów, punkt kulminacyjny, moment największego napięcia […]

Ten typ dramatu ukształtował się w XIX wieku. Charakterystyczne cechy to: mocno zarysowana akcja, akcja oparta na konflikcie obyczajowym, społecznym lub psychologicznym, występuje w nim niewielu bohaterów, przykłady to np. „Niemcy” Leona Kruczkowskiego.

Osoby dramatu. Bohaterowie występujący w danym utworze dramatycznym.

Epicko-liryczny gatunek poezji ludowej o rodowodzie ukraińskim. Zbliżony jest w formie do bylin (wyjaśnienie także na stronie). Opiewa przyrodę Ukrainy i bohaterstwo Kozaków

Zachodnioukraińska pieśń ludowa. Utrzymana jest w rzewnej, sentymentalnej tonacji. Związana tematycznie z folklorem ukraińską przyrodą. W okresie romantyzmu znalazła się w kręgu zainteresowań poetów należących do tzw. „szkoły ukraińskiej”, np. B. Zalewskiego.

Krótkie, zgrabne opowiadanie. Na ogół porusza błahą treść. Ma charakter zabawny.

Strofa dwuwersowa. Wersy korespondują ze sobą pod względem treści i formy. Zdaerza się, ze stanowi samodzielny utwór.

W starożytnej Grecji pieśń pochwalna na cześć Dionizosa. Powszechnie uważa się, że z dytyrambu wyłoniła się tragedia grecka. Jako gatunek literacki jest patetycznym utworem pochwalnym. W języku potocznym funkcjonuje jako określenie przesadnej, zbyt rozbudowanej pochwały.

W literaturach Wschodu nazwa utworów (zbiorów) różnego typu wierszy. Dotyczy utworów napisanych przez jednego autora i wydanych za życia lub pośmiertnie.

Utwór odwołujący się swą budową do poematu włoskiego poety L. Ariosto „Orland szalony”. Ariostyczny utwór charakteryzuje się lekkością tonu, skłonnością do dygresji, humorem, wielością scen fantastyczno-groteskowych, skonnością do polemik. Typowym przykładem jest „Beniowski” J. Słowackiego.