Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Asocjacyjny: twórca prezentuje swoją postawę wobec przedstawianego zagadnienia, forma takiego felietonu jest luźna, pełna dygresji, odwoływań się do domysłów czytelnika. Logiczno-dyskursywny: autor relacjonuje określone sytuacje w związku logicznym, zamieszcza także swój komentarz, cechuje go krytycyzm […]

Krótkie utwory w formie żartu lub satyrycznej bagatelki (obrazka). Szczególną popularność zyskały w literaturze staropolskiej. Obrazowały zabawne postaci i sytuacje, najczęściej przedstawicieli szlachty. Największy zbiór figlików to ponad 200 ośmiowersowych utworów Mikołaja Reja. Wydane razem […]

Rozmaite sposoby kształtowania wypowiedzi. Podstawę stanowią schematy strukturalno-funkcjonalne, stosowane w liryce i oratorstwie. Ich celem  jest wzbogacenie wartości przekazywanych treści, a także wzmocnienie sugestywności mowy. W zasadzie są też ozdobnikami stylu. Współcześnie wyodrębnia się wiele […]

Filipika (nazwa pochodzi od politycznych mów tzw.  „Filipik” wygłoszonych w obronie Demostenesa, a skierowanych przeciwko Filipowi Macedońskiemu, cechu charakterystyczne to: mowa o charakterze oskarżycielskim, posiada mocne, głębokie zabarwienie emocjonalne, skierowana przeciwko konkretnej osobie, przedstawia argumenty […]

To, co nazywane jest forma dzieła literackiego stanowi jego podwójne uporządkowanie. Ważne w dziele literackim są takie elementy, jak: jego tworzywo, a więc znaki językowe, ich brzmienie i znaczenie. Uporządkowanie językowe to styl dzieła. Istotna […]

Fraszka – gałązka, drobiazg, bagatela. Krótki utwór liryczny, najczęściej rymowany, wierszowany, o zróżnicowanej tematyce, często z elementami humoru, ironii (satyry, zakończony wyraźnym pouczeniem (puentą). Wywodzi się z antycznego epigramatu. Istotą fraszki jest dowcipny pomysł, błyskotliwa […]

Powiastka. Krótkie ludowe opowiadanie. Ma zazwyczaj charakter baśniowy, często komiczny. Napisana jest żywo, pogodnie z poczuciem humoru.

Gatunek literacki – pojęcie podległe rodzajowi literackiemu, obejmuje utwory literackie o powtarzalnej strukturze, do każdego z rodzajów (liryka, epika, dramat) przypisane sa gatunki.

Gatunek synkretyczny – gatunek mieszany, utwór o cechach epiki, liryki i dramatu.

Gatunki biblijne to formy literackie ksiąg biblijnych, znawcy przedmiotu wyróżniają: KSIĘGI HISTORYCZNE (np. Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa, Ewangelie i Dzieje Apostolskie), KSIĘGI DYDAKTYCZNE [MĄDROŚCIOWE] (np. Hioba, Eklezjastesa (Koheleta)Listy św. Pawła, Jakuba, Piotra, Jana), […]