Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Istotny składnik treści utworu. W dziele jest to fikcyjna osoba, z wypowiedzi której wyłania się świat przedstawiony. Osoba ta opowiada o nim lub go opisuje, wyraża przeżycia, snuje rozmyślania i refleksje. Podmiot literacki może ujawniać […]

Autor – twórca dzieła (lub współtwórca). Akcja – ciąg zdarzeń przedstawiony w utworze literackim, stanowi spójną całość, tworzą ją działania bohaterów zmierzające do określonego celu, składa się z rozpoczęcia (wstępu, wprowadzenia), rozwinięcia i rozwiązania, zakończenia. […]

Lirykę, ze względu na realizowany temat, dzielimy na: patriotyczną, apelu, refleksyjną, opisowa, filozoficzną, refleksyjno-filozoficzną, miłosną, religijną.

Dłuższy utwór wierszowany zawierający pouczenia. Te porady praktyczne prezentowane są w partiach fabularnych i opisowych. Cechy charakterystyczne poematu dydaktycznego zawierają poematy filozoficzne oraz poezja traktatowa. Za twórcę poematu dydaktycznego uważany jest Hezjod . Jego imię […]

Poemat dygresyjny to jeden z gatunków literackich stworzony przez romantyków. Stanowi przykład poezji narracyjnej, łączącej elementy epickie z lirycznymi. Poemat dygresyjny ma charakter fabularny, ale jego budowa jest fragmentaryczna, a fabuła stanowi dla narratora pewnego […]

Utwór wierszowany. Jego fabuła skupiona jest na głównym wątku zdarzeniowym. Pozbawiony jest wstawek epizodycznych.

Rodzaj traktatu wierszowanego. Przedstawia pewne nurty filozoficzne, światopoglądowe, naukowe. Rozpowszechnił się głównie w literaturze starożytnej. Przykłady: ### Grecja, Ksenofanes  z Kolofonu, „O przyrodzie”, ### Rzym, Lukrecjusz, „O naturze rzeczy”.

Gatunek wywodzący się z antyku. Jest to dłuższy wierszowany utwór epicki. Poemat heroikomiczny to gatunek poezji epickiej, będący parodią poematu heroicznego, czyli eposu, którego najważniejszymi przykładami są „Iliada” i „Odyseja” Homera. Efekty w poemacie heroikomicznym […]

Dłuższy utwór poetycki. Charakteryzuje się swobodą kompozycyjną i różnorodnością środków stylistycznych. Podmiot liryczny przedstawia własne refleksje i doznania. Utwór nasycony subiektywną emocjonalnością i opisami przyrody.

Utwór dydaktyczno-filozoficzny. Cechą charakterystyczną jest opis wybranych zjawisk przyrody, życia wiejskiego,l zabytków kultury. Bliski jet poematowi dydaktycznemu (pouczającemu). Przykłady poematu opisowego to: **** „Sofiówka” S. Trembeckiego. **** „Ziemiaństwo polskie” K. Koźmiana.