Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Odmiana prozy uformowana pod względem brzmieniowym w taki sposób, aby powtarzały się w niej podobnie zbudowane odcinki, np. wyrazy o takim samym akcencie lub podobnej liczbie sylab. Ta powtarzalność jest źródłem rytmizacji (rytm), której często […]

Przedakcja to przede wszystkim wszystkie wydarzenia historyczne wobec akcji, które rozgrywały się przed właściwą fabułą utworu, zdarzeniami opisywanymi w danym utworze. Są to sytuacje (wydarzenia) istotne przyczynowo dla toczącej się akcji.  Bywają  zawarte w prologu, […]

Przestrzeń kosmiczna, perspektywa kosmiczna, przedstawienie świata w ogromnej przestrzeni, wykorzystanie motywu pędu, wzlotu ponad Ziemię, odwołuje się do motywów astralnych (Słońca, Księżyca czy gwiazd). Posługując się  perspektywą  kosmiczną, artysta sugeruje wzniesienie się ponad to, co […]

Przestrzeń otwarta to w dziele literackim szereg obrazów panoramicznych, otwartych po horyzont, oznacza najczęściej wolność, swobodę myślenia i działania. Przestrzeń zamknięta  (np. ciasne pomieszczenia) to symbol o sensie negatywnym, ilustrujący zło, ograniczone horyzonty myślenia i […]

Przestrzeń kosmiczna, perspektywa kosmiczna, przedstawienie świata w ogromnej przestrzeni, wykorzystanie motywu pędu, wzlotu ponad Ziemię, odwołuje się do motywów astralnych (Słońca, Księżyca czy gwiazd). Posługując się  perspektywą  kosmiczną, artysta sugeruje wzniesienie się ponad to, co […]

Przypowieść – parabola, krótki utwór narracyjny, alegoryczny i dydaktyczny, bohaterowie i zdarzenia są nośnikami postaw życiowych, uniwersalnych prawd moralnych, filozoficznych, religijnych. Przedstawione postaci nie są znaczące jako indywidualne jednostki, służą jako przykłady postaw i zdarzeń […]

Gatunek kultury ludowej. Krótka piosenka ludowa. Zwykle ma charakter humorystyczny. Zawiera aluzje i przytyki do konkretnych osób. Śpiewana najczęściej na uroczystościach rodzinnych (np. weselnych).

Psalm – liryczny utwór modlitewny, rodzaj religijnej pieśni, śpiewanej modlitwy, gatunek typowo biblijny, starotestamentowy, w którym wypowiadający się prosi Boga o coś, dziękuje Mu za coś, kaja się i przeprasza albo Go wielbi,  psalmy biblijne […]

Psalm to przykład poezji lirycznej , gatunek literacki o charakterze religijnym. Stanowi formę modlitwy poetyckiej, bogatej w obrazy, symbole i uczucia. Rodzaje psalmów: błagalne, tworzone w niebezpiecznych chwilach zarazy, choroby, prześladowań, przemocy, mają charakter zbiorowy […]

Słowo pochodzi z języka francuskiego, oznacza szpic, szczyt, dowcip. Odnosi się do punktu kulminacyjnego. Stanowiła cechę charakterystyczną liryki klasycystycznej. Obecną w liryce wyrazistość zamykano w wypowiedziach podmiotu lirycznego. Sztukę tę doskonale opanowali,  m. in. Jan […]