Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Utwór poetycki będący formą literackiej zabawy. Rodzaj kunsztownego wiersza. Rodzaj utworów, wierszy, które można czytać na wspak. Tak przeczytany utwór ma inny sens niż tem, który odczytuje się podczas pierwszej lektury utworu. Inna nazwa to […]

Krótki, narracyjny utwór. Jest zazwyczaj formą satyryczno-komediową. Popularny zwłaszcza w XIX wieku. W rozumieniu potocznym ramota oznacza dziś utwór artystycznie nieudany, tandetny.

Rapsod, podniosły utwór poetycki, pieśń sławiąca wielkiego człowieka lub ważne wydarzenie. Opiewa pogrzeb wybitnej postaci, bohatera, opisuje zarówno ceremonię i najważniejszą postać. Stosowany  heksametr sprawia, że utwór nabiera brzmienia marsza żałobnego. Takie utwory tworzył Norwid […]

Księga, w której prowadzi się odręczne zapiski. W XIX wieku i wczasach wcześniejszych służył do prowadzenia notatek na temat życia towarzyskiego, spraw rodzinnych. Zapisywano w nim także zasłyszane dowcipy i anegdoty. Obecnie raptularze traktowane są […]

Reportaż – gatunek publicystyczno-literacki, skupiający utwory będące sprawozdaniem z wydarzeń, zjawisk realnych, których autor był świadkiem, obserwatorem, uczestnikiem lub rekonstruuje je na podstawie relacji innych, niekiedy zaś na podstawie dokumentów i  zachowanych źródeł. Pełni więc […]

Z łaciny = opóźnienie. Opóźnianie akcji lub rozstrzygnięcia myślowego. Odwlekanie zdarzeń znaczących dla akcji poprzez opisy, dygresje, powikłania. Chwyt ma ba celu zainteresowanie i zaintrygowanie czytelnika odsuwanym motywem, tematem. Wykorzystywany do budowania napięci, np. w […]

Poezja, której celem jest pouczenie i przekonanie czytelnika. Wykorzystywane do tego są zarówno argumenty, jak i stylistyka.

Robinsonada, zapoczątkowana przez Defoe, to typ utworów, głownie powieści przygodowych, prezentujących losy samotnego bohatera podróżnika, odizolowanego od świata cywilizacji, żyjącego w surowych, dotąd nieznanych mu warunkach i okolicznościach egzotycznej, dzikiej przyrody, najczęściej na bezludnej wyspie.

Świat twórczości literackiej różni się między sobą, dzieli na klasy, obejmuje też dzieła podobne pod względem budowy. W kręgu kultury europejskie, już od czasów starożytnych, literaturę dzieli się na: epikę, lirykę, dramat. Główne wyróżniki rodzajowe […]