Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Rozpoznaj podane fragmenty tekstu. Podaj ich autora, tytuł, wskaż rodzaj i gatunek literacki 1. Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe I lamenty, i skargi Symonidowe, Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania I żale, i frasunki, i […]

Gatunek epicki. Obejmuje dłuższe utwory narracyjne, jednowątkowe pisane proza lub wierszem. Porusza tematykę miłosną, fantastyczno-podróżnicza, przygodowo-awanturniczą. Wyróżnia się często sensacyjną fabuła oraz zawikłaną akcją. Sięga do tradycji hellenistycznej, baroku, literatury klasycystycznej. Romans przeszedł długą drogę […]

W języku polskim rozwinął się roman apokryficzny, pseudohistoryczny, błazeński, ponadto przetwarzane były legendy średniowieczne i humanistyczne. Znany twórcy to: Jan z Koszyczek, pisarz, jeden z pierwszych znanych polskich tłumaczy utworów religijno-budujących i fabularnych, udostępnił Polakom […]

Odmiana romansu skupiająca utwory powielające podobny typ bohatera – żebraka, zabijaki, włóczęgi, oszusta. Romans tego typu wyróżnia także narracja  autobiograficzna, awanturnicza, fabuła i elementy satyryczne. Charakterystyczne jest również krytykowania zjawisk społeczno-obyczajowych. Gatunek ten wykształcił się […]

Odmiana romansu, skupiająca utwory o charakterze sielankowym. Opisują proste życie pasterskie. Pierwowzorem takiego romansu był utwór Longosa „”Dafnis i Chloe”. Czasy największego rozwoju romansów pasterskich przypadły na okres baroku. Stanowiły wyraz wyrafinowanej kultury dworskiej.

Utwór epicki. Opowiada o przygodach legendarnych rycerzy. Ważną rolę odgrywają w nim wątki miłosne bohaterów.

Utwory tego rodzaju pisano wierszem lub prozą. Przeznaczone były do cichego czytania bądź deklamacji. Miały charakter elitarny i dzieliły się na cykle. Przedmiotem ich zainteresowania  był przede wszystkim ideał „miłości dworskiej”. Opiewały także, wzorem odchodzących […]

Posługując się terminem „powieść” nawet nie uświadamiamy sobie, jak wiele odmiennych form prozy można pomieścić w tym słowie. Najczęściej pojmuje się powieść jako gatunek tradycyjny, o następujących cechach: – obszerna, realistyczna akcja, – obiektywna narracja […]

Typ strofy czterowersowej. Posiada układ rymów aabb (niekiedy abab). W poezji Wschodu wiązała się najczęściej z formą epigramatu. Znane były zwłaszcza „rubajty” perskiego poety Omara Chaima (XI wiek). W poezji polskiej formę tę naśladowała Maria […]

Podobieństwo brzmieniowe (współdźwięczność) dwóch lub niekiedy większej liczby wyrazów. Występuje zwykle na końcach wersów. Spotykamy także rymy wewnętrzne). Jest charakterystyczne dla większości nowożytnych wierszowanych utworów lirycznych i epickich. W poezji istnieje ogromne bogactwo kombinacji rymów. […]