Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Utwory o tematyce historycznej

Utwory historyczne poruszają tematykę historyczną, oparta na autentycznych wydarzeniach z przeszłości. Autor tworzy w takim dziele świat, w którym wydarzenia fikcyjne splatają się ze zdarzeniami z przeszłości. Są on znane twórcy z różnych źródeł historycznych […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Utwory okolicznościowe

Typ literatury, zwłaszcza poezji, związany z głośnymi wydarzeniami politycznymi, społecznymi lub artystycznymi. Tego rodzaju teksty były często w literaturze staropolskiej. W późniejszych czasach coraz wyraźniej pełniły określoną funkcję  ideologiczną i propagandową. W tej formie literatura […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Utwory pacyfistyczne

Literatura w przeważającej mierze powieściowa. Podejmuje tematykę wojny. Stanowi protest przeciwko przemocy, zbrojeniom i wojnom.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Vademecum młodego dziennikarza

Gatunki dziennikarskie to zindywidualizowane podstawowe struktury pełniące im tylko właściwe zadanie w procesach komunikowania masowego. Struktury te składają się z elementów tworzywa, formy, treści. Występują w sposób powtarzalny w publikacjach prasowych, radiowych i telewizyjnych, a […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Vaticinium

Z łacińskiego słowo oznacza proroctwo. Termin odnoszący się do dzieła poetyckiego wyróżniającego się podniosłym i uroczystym, a równocześnie niejednoznacznym stylem. Vaticinium zawiera proroctwo lub przepowiednię dotycząca losów świata lub narodu.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz daktyliczny (daktyl)

Odmiana wiersza sylabotonicznego charakteryzującego się układem stopy o następującej postaci sylabiczno-akcentowej,  trzech sylab: jednej długiej i dwóch krótkich. W polskiej metryce wierszowej występuje jako zestrój z enklityką. Najpopularniejszą odmianą wiersza daktylicznego jest czterostopowiec, czasem wspomniany […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz emocyjny

Typ wiersza wolnego, pozbawionego rygorów określających rozpiętość i budowę wersów. Dopuszczalne są na równi z klauzulami składniowymi – klauzule ekspresywne, wynikające z emocjonalnego podtekstu, wyznaczone zapisem graficznym, zgodnym z intencją autora. Zapis graficzny wskazuje na […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz meliczny

Ukształtowany pod wpływem organizacji muzycznej. Postał w ściślej zależności od muzyki, część partii albo całe archaiczne utwory były śpiewane. Cechy charakterystyczne to: brak przerzutni, występowanie refrenu, przybliżony rozmiar wersów, skłonność do sylabotonizacji.

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz obrazkowy

Utwór, który naśladuje kształtem graficznym (literami, znakami interpunkcyjnymi, diakrytycznymi) cechy przedmiotu związanego z treścią tekstu. Zaistniał już w poezji antycznej. Spotykany był również w liryce średniowiecza. Współcześnie stosowali go np: *** Guillaume Apollinaire (1880-1918), francuski […]

Brak grafiki
Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Wiersz programowy

Utwór, który prezentuje cele i zadania jakiejś grupy społecznej lub całego społeczeństwa. Odnosi się do aktualnych warunków społecznych. Przyjmuje formę zwrotu do adresata zbiorowego. Zawiera postulaty i deklaracje ideowe, będące rodzajem wskazówek.