Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Z łac. pocieszenie. Gatunek refleksyjnej literatury grecko-rzymskiej. Rozpamiętuje osobę zmarła. Zawiera nieodłączny moment pokrzepienia, będący najczęściej filozoficznym wywodem na temat nieuchronności śmierci. Consolatio pojawiło się w filozoficzno-moralnych rozważaniach Seneki, który uczynił z niego gatunek prozatorski. […]

Cyzjojan, cisiojanus – kalendarzyk świąt kościelnych. Dla lepszego zapamiętania układany w formie wiersza. Uczony w szkołach od XIV do XVIII wieku.

Forma dramatu oparta na koncepcji dowcipu makabrycznego. Rozpowszechniona w XX wieku. Opiera się ponadto na poetyce purnonsensu i absurdalnego komizmu. Elementy komediowe łączą się z motywami horroru i groteski. Reprezentanci tego gatunku to: ++++  J. […]

Nietypowa odmiana komizmu. Łączenie elementów absurdalnych z elementami grozy, strachu. Niekiedy łączy grozę z humorem, śmiech z poczuciem tragizmu, powagę z zabawą. Wprowadzenie do utworu rzeczy niesamowitych, obrzydliwych, strasznych w sposób niewinny i zabawny. Przykładem […]

Czas sakralny, czas mistyczny, zawieszający linearny bieg historii, organizowany przez porządek świąt liturgicznych, motywujący ludzi wierzących do przeżywania uczuć religijnych. Nadaje czynom i wydarzeniom specjalny wymiar.

Krótka, najczęściej czterowersowa (niekiedy dwuwersowa) rosyjska piosenka ludowa. Oparta przede wszystkim na tematyce społeczno-obyczajowej, miłosnej lub satyrycznej. Ukształtowała się na przełomie XVIII i XIX wieku. Po rewolucji październikowej (1917) stała sie bardzo popularnym typem piosenki.

Cztery kolejne wersy wiersza połączone schematem rymowym. Wyodrębniony graficznie schemat w postaci zwrotki (strofy) układ czterech wersów. Połączenie może opierać się na całości znaczeniowej. Czterowiersz jest najczęściej stosowaną formą w poezji polskiej. Zdarzają się czterowiersze, […]

Ludowa pieśń litewska. Niektóre ze źródeł  twierdzą, że łotewska. Tematykę czerpie z życia codziennego. Zbudowana jest ze strof czterowersowych. Każda z nich zaczyna się identycznie.

Pojęcie wywodzi się z łaciny i oznacza przyzwoity, właściwy, stosowny. Odnosi się do wewnętrznego ładu dzieła literackiego. Zajmuje się organizacją zgodności formy z treścią w dziele. Określone zostało w „poetyce” Arystotelesa, później  powtórzyli to także  […]

Dialog, pochodzący z antyku, popularny też w średniowieczu, gatunek literacki. Obejmuje utwory złożone z uporządkowanych, zaplanowanych i przemyślanych w swojej strukturze, wypowiedzi przynajmniej dwóch osób. Może być przedstawiany na scenie, choć nie posiada cech ściśle […]