Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Utwór składający się z wypowiedzi dwóch lub więcej postaci toczących dysputę. Nawiązującym do wzoru dialogów Platona.

W literaturze antycznej rodzaj rozprawy. Porusza głównie tematy etyczne. Napisana jest w swobodnym, lekkim tonie. Język często rubaszny łączy się z elementami powagi i poruszanym uczonym wywodem. W literaturze nowożytnej diatryba oznacza, często krytyczny utwór […]

W wierszu sylabotonicznym zharmonizowanie zakończenia wyrazu z końcem stopy. Uwypukla monotonię rytmu. Stopami najczęściej wykorzystywanymi przy tworzeniu dierezy są: trochej, amfibrach, peon III.

Rodzaj dramatu popularny w I połowie XIX wieku. Przeciwstawiał się w swojej tematyce i formie regułom teatru klasycystycznego. Drama nie uznawała zasady trzech jedności (miejsca, czasu, akcji). Bliskie były jej natomiast założenia melodramatu, sentymentalizmu, niezwykłość […]

Dramat – jeden z 3 rodzajów literackich, obejmuje utwory przeznaczone do prezentacji na scenie. Charakterystyczne jego cechy to wyraziście zarysowana akcja, podział na akty i sceny, przewaga dialogu jako formy podawczej, rzadsze pojawianie się monologu. […]

Narodził się w starożytnej Grecji. Jego powstanie łączone jest z uroczystościami na cześć Dionizosa (boga wina i winnej latorośli). Podczas misteriów dionizyjskich, tj. Wielkich Dionizjów miejskich, obchodzonych wiosną, śpiewano pieśń nazywaną dytyrambem, wykonywaną przez przewodnika […]

Historyczna odmiana dramatu i widowiska teatralnego. Obejmuje dzieła (przede wszystkim tragedie) tworzone i wystawiane w Anglii w II połowie XVI wieku za panowania królowej Elżbiety I. Najwybitniejszym przedstawicielem dramatu elżbietańskiego był Wiliam Szekspir.

Jedna z odmian dramatu XX wieku. Wprowadził ją i teoretycznie ugruntował Bertolt Brecht. Odmiana ta  wyrosła z konwencji teatru naturalistycznego. W utworach tych systematycznie podważana jest iluzja sceniczna. Przedstawiane zdarzenia objaśniane są w formie narracyjnej, […]

Jedna z odmian współczesnego dramatu. Fabuła w tego typu utworach rozwija się poprzez sytuacje dziwne i absurdalne, bez znamion fantastyczności. Działania i wypowiedzi postaci pozbawione są motywacji psychologicznej (ogólnie realistycznej). Postaci pozostają tworami trudnymi do […]

Jedna z odmian dramatu. Powszechna w literaturze XIX wieku. Było zgodne z tendencją epoki do fascynacji przeszłością i wydarzeniami historycznymi. Wiązano je często z dziejami narodów. Dramat historyczny sięgał po tematy do starych kronik, pamiętników, […]