Rodzaje i gatunki literackie, poetyka

Historyczna odmiana dramatu tworzonego w renesansie. Odwoływał się do tradycji klasycznego dramatu antycznego. Przykładem jest „Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego.

Gatunek dramatyczny związany z liturgią kościoła katolickiego. Obejmuje fragmenty obrzędów. Wystawiany w świątyniach. Język łaciński to forma przekazu. Przedmiotem przekazu są sceny ze Starego i Nowego Testamentu. W 1568 roku sobór trydencki zakazał wystawiania tych […]

Rozmaite formy dramatyczne uprawiane przez teatry ludowe. Przykłady widowisk: jasełka, misterium, szopka, intermedium.

Stworzony w opozycji do norm tragedii greckiej. Sentymentalno-dydaktyczny gatunek dramatu. Utwory opisujące postaci i wydarzenia mocno osadzone  w realiach życia mieszczańskiego. Dzieła propagujące ideały mieszczaństwa. Dramat mieszczański stworzył podstawy do powstania dramatu obyczajowo-psychologicznego i melodramatu.

Najczęściej prezentuje ciemne strony ludzkiej egzystencji. Bohaterowie mówią prostym językiem, niekiedy gwara. Tego rodzaju sztuki miały uświadomić widzom, że oglądają prawdziwe życie. Chodziło o obraz naturalny, bez upiększania.

Dramat niesceniczny  przeznaczony jest do lektury, a nie do grania na scenie. Posiada mocno rozbudowany tekst poboczny. Do dzieł wybitnych w tym gatunku zalicza się: „Faust” W. Goethego, „Irydion” Z. Krasińskiego, „Różę” Stefana Żeromskiego. W […]

Jest to standardowy i powszechny gatunek dramatyczny. Najbardziej powszechny w okresie dominacji realizmu i naturalizmu. Współcześnie także jeden z czołowych gatunków w repertuarach teatrów. Obejmuje utwory o wyraźnie zarysowanej i harmonijnie rozplanowanej akcji. Uwzględnia niewielką […]

Odmiana współczesnego dramatu. Charakteryzuje się dwupłaszczyznowością znaczeniową (symboliczne, alegoryczne, przypowieściowe). Ma luźna kompozycję. Wykorzystuje wiele odniesień stylizacyjnych i poetyckość języka. Nawiązuje do przedrealistycznych form dramatu, zwłaszcza tragedii antycznej, teatru średniowiecznego, dramatu romantycznego. W zakresie tematu […]

Dramat romantyczny – powstał w okresie romantyzmu w opozycji do dramatu antycznego. Twórcy tego typu dramatu mieszali elementy komizm z tragizmem, elementy epickie z lirycznymi, wątki realistyczne przeplatali z fantastycznymi. Najważniejszą zasadą kompozycyjna dramatu romantycznego […]

W starożytnej Grecji gatunek teatralny. Charakteryzował się żartobliwym nastrojem. Akcja rozgrywa sie najczęściej na otwartej przestrzeni, np. w lesie, na łące. Ten niefrasobliwy nastrój wprowadzał chór w przebraniu satyrów – uczestników orszaku Dionizosa. Nazwa dramatu […]